Ambliyopi (Görme Bozukluğu)

Ambliyopi (Görme Bozukluğu)

Bir veya iki gözün gözlük kullanılmasına rağmen yeterince görememesidir. Halk arasında göz tembelliği olarak bilinir.

Yaş

Bebeklik çağında başlar, her yaşta görülür.

Cinsiyet

Her iki cinsiyette eşittir.

Risk Faktörleri

Şaşılık, kırma kusurları, saydam olması gerekli göz dokularında bulanıklık (doğuştan katarakt gibi) ve ailede göz tembelliği öyküsünün varlığı risk faktörleri arasındadır. Bebekler doğduklarında ancak belirli oranlarda görebilirler. Gözlerini kullandıkça görme potansiyelleri artar. İlk 10 yaş içinde görme sistemi tam olarak gelişir ve daha sonra belirgin bir değişiklik olmaz. Eğer bir göz tüm düzeltmelere rağmen tam kapasiteli göremiyorsa bu durum kişinin hayatında olumsuz etkilere yol açar. Mesela bazı mesleklerde (askerlik, pilotluk gibi) göz tembelliği olanlar yer alamazlar, sürücü belgesi edinemeyebilirler. Tüm çocukların 4 yaşına gelmeden önce herhangi bir sorun olmasa da mutlaka bir göz doktoru tarafından muayene edilmiş olması gerekir. Bu arada doğumdan itibaren hem ailenin hem de çocuk doktorlarının bazı tespitleri ile, gerekli hallerde, çok erken dönemlerde de göz muayenesi yapılabilir.

Belirti ve Bulgular

Her yeni doğanın mutlaka aile veya çocuk doktoru tarafından son derece kolay bir test olan gözbebeğinde kırmızı yansıma testine tabi tutulması ve bir anormallik halinde göz doktoruna sevk edilmesi gerekir. Bu sayede gözün saydam ortamlarında bulanıklık olup olmadığı ve gözlerin birbirine paralelliği test edilir. Şaşılık durumunda kayan gözde tembellik oluşabilir. Diğer ambliyopi nedeni yüksek veya eşit olmayan kırma kusurlarıdır. Mevcut olan kırma kusuru nedeni ile bir göz diğerinden çok bulanık görüyorsa, bu göz görsel gelişimini tamamlayamayarak tembel hale gelir. Görünüşte gözlerde herhangi bir problem olmadığı için tespit edilmesi en zor olan göz tembelliği tipi budur. Aileler çocuklarının gözünde bir kayma saptadıklarında hemen muayenesini sağlar ancak diğer durumlarda genellikle göz muayenesi okul dönemine kadar gecikir ve bu durumda da çoğu kez geç kalınmış olur. Diğer bir belirti ise saydam olması gerekli göz dokularında bulanıklıktır ve bu durumun başında katarakt gelir. Bu tip göz tembelliği en erken gelişen göz tembelliğidir.

Tanı

Bebeklerde ve küçük çocuklarda bir gözün elle kapatılması halinde diğer gözle görme açısından ortaya çıkan tepki değerlendirilmelidir. Dört yaş öncesi muayenede göz doktoru temel olarak şunları yapar; gözlerde herhangi bir kayma olup olmadığını, göz hareketlerinin simetrisini, herbir gözün ayrı ayrı görme kapasitesini, saydam ortamlarda herhangi bir bulanıklık olup olmadığını değerlendirir, göz bebeğini damla ile genişletilerek her iki gözün kırma kusurunu ölçer. Burada önemli olan nokta özellikle bir gözde, diğerinin çok üzerinde bir kırma kusuru olup olmadığıdır. Bunun dışında her iki gözdeki yüksek kırma kusurları da dikkate alınır. Kırma kusuru muayenesi dışında göz bebeklerinde ışık reaksiyonu, kornea, iris, lens, retina (görme zarı) ve optik sinir (görme siniri) incelenmesi ile muayene tamamlanır.

Tedavi

Göz tembelliğinde tedavinin esası zayıf gözün kullandırılmasına dayanır. Bu, sağlam gözde cilde yapışan bir band ile hekimin uygun göreceği süre ve sıklıkta genellikle çocuk gelişimini tamamlayıncaya kadar yapılır. Şaşılıkta eğer bir cerrahi müdahale yapılacaksa genellikle önce göz tembelliği giderilmeye çalışılır. Ameliyat öncesi belli bir dönem kapama tedavisi yapı lır, ameliyat uygulanır, daha sonra bir müddet daha kapama yapılmaya devam edilir. İki yaş çocukların tedaviye uyum sağlamasında en sorunlu dönemdir. Tedaviye gösterilen direnç ebeveynlerin ilgi ve sabrı ile, başarılı bir şekilde yenilebilir. Yaşamları boyunca göz tembelliklerinin mevcudiyeti nedeniyle yaşayacakları sıkıntıları düşünerek çocuklara sabırla yaklaşılmalıdır.

Yorum yapın