Burun Tıkanıklığı Nasıl Geçer?

Burun Tıkanıklığı Nedir?

Burun tıkanması; sinüslerin (kafatasımızda buluna boşluklar) ve geniz bölge­sinin çeşitli hastalıkları ve anatomik bozuk­luklarına bağlı olarak ortaya çıkan bir belir­tidir.Birçok sebebi olabilir.Bunlar:

Normal burun tıkanıklığı

Zaman zaman burnun bir tarafının daha sonra karşı tarafının tıkandığı hissedilebilir. Bazı kişilerde bu özellikle yatarken belli ha­le gelir. Yatakta dönüldüğünde bir tarafın tıkanıklığının açıldığı diğer tarafın tıkandığı görülür. Bu duruma nazal siklüs (normal burun döngüsü) adı verilir, burnun normal yapısı İçerisinde sırasıyla bir tarafta şişme ve diğer tarafta büzülme meydana gelerek bu duruma yol açar. Bu büzülme ve genişleme burnu besleyen da­marların genişleme ve o bölgeye fazla kan getirerek şişmesi veya daralarak gelen ka­nın azalması yoluyla büzülmesiyle oluşur. Bu döngü kişiden kişiye değişiklik göster­mekle beraber genellikle 1-4 saat arasında sürmektedir.

Burunda Şişlik, Ödem

Birçok durum bu­runda anormal şişme ve ödeme neden ola­rak burunda devamlı tıkanıklık haline yol açar. Bu durumlardan büyük kısmını nezle, akut ve kronik sinüzitler, çeşitli ilaç kulla­nımları, alerjiler ve hormonsal bozukluklar oluşturmaktadır. Kullanılan ilaçlardan bazıları; doğum kontrol hapları, burun damlalarının (büzülme yapıcı damlalar) uzun süreli kullanımı, yüksek tansiyon ilaç­larının bir kısmıdır.

Burun Tıkanıklığının Anatomik (Yapısal) Nedenle­ri

Burun yapısında yer alan birçok anatomik faktör burun tıkanıklığına neden olabilir. Burnun ana yapısını oluşturan iki ana yapı septum ve konkalardır.

Septum; önde kıkır­dak ve arkada kemikten oluşan buruna İki­ye bölen yapıdır. Bu yapının kıkırdak veya kemik bölgesinde doğuştan veya daha son­raları buruna alınan darbeler gibi ne­denlerle oluşan eğrilikler burundan hava­nın geçişine  engel  oluşturabilirler.

Konkalarda eğrilikler nedeniyle veya önceki bahsedilen nedenlere bağlı olarak şişmeler görülebilir.

Burundaki konkalar üç yapıdan oluşmakta­dır. Bunlar alt, orta ve üst konka adını alır­lar. Özellikle alt ve orta konka anatomik büyüklüklerinde ve şişmeler sonucu tıka­nıklığa neden olurken üst konka küçük ol­ması nedeniyle burun tıkanıklığına fazla katkıda bulunmaz. Orta konka bazı durum­larda büyüyerek içi havayla dolu hale gele­bilir. Bu duruma konka bülloza adı verilir. Bu konkalar fazla büyüdüğünde hem ken­disi tıkanıklık yapabilir hem de maksiler si­nüslerin (burun kenarındaki kemik boşluğu) ağzını tıkayarak sinüzite neden olabilirler.

Nazal Polipler

Nazal polipler üzüme ben­zeyen salkımlar şeklinde görülen burun ve sinüslerin yangılı hastalıklarıdır. Bu hasta­lık İyi huyludur ancak tedaviye rağmen tek­rarlamalar görülebilmektedir. On altı yaş al­tında çocuklarda görüldüğünde Kistik Fibrozis hastalığından  şüphelenerek araştırılması gerekli­dir.

Astım ve analjezik kullanımında alerji ve na­zal poliplerle görülen hastalığa Samter Sendromu adı verilmektedir. Bu hastalarda tedavi sırasında sık tekrarlamalar görülmekte ve tedavisi güçtür. Aspirin ve benzeri ağrı kesicilerin alımında ne­fes darlığı, ileri derecede burun akıntısı gö­rülmekte tedavi edilmediğinde ölüm görü­lebilmektedir.

Nazal poliplerin tedavisinde steroidli (kor­tizonlu) İlaçlardan oral veya damla şeklinde yararlanılmaktadır, endoskopik cerrahi yöntemler kullanılarak polipler burun için­den ve sinüslerden temizlenmektedir

Burun Tümörleri

Burnun ve sinüslerin iyi ve kötü huylu tümörleri az görülmekle be­raber geç bulgu vermeleri nedeniyle tanıla­rı geç konulabilmekte ve tedavisi tam olmayabilmektedir. Burunda yeni gelişen bu­run tıkanıklığında ve burun kanamalarında gecikmeden doktora başvurulmalıdır.

Geniz Eti (Adenoidler)

Adenoidler genizde yer almaktadır. Çocukluk çağında büyük bo­yutlara ulaşarak havanın burundan aşağıya inişini engelleyebilirler. Çocuklara ağız so­lunumu, horlama, uyku bozuklukları görü­lebilir. Erişkinlerde adenoid dokusunun büyük olduğu görüldüğünde kötü huylu bir hastalıktan şüphe duyulmalıdır. Çocuk­larda yukarıda belirtilerle beraber geniz etinde büyüklük saptandığında bunun alın­ması gereklidir.

Burunda Yabancı Cisim

Özellikle çocuk­luk çağında çocuklar çevresindeki cisimle­ri buruna sokmaya meyillidirler bazen bu durum uzun süre fark edilmeyebilir. Uzun süreli tek taraflı pis kokulu burun akıntıla­rında burunda yabancı cisimden şüpheleni­lerek detaylı burun muayenesi yapılması, yabancı cisim saptandığında lokal veya ge­nel anestezi altında çıkarılması gereklidir.

Burun Tıkanıklığında Tanı

Burun tıkanıklığı ile gelen hastalarda yukarıda belirtilen hastalıklara yönelik öy­kü almanın yapılması, kullanılan ilaç ve hastalıkların öğrenilmesi gereklidir. Daha sonra detaylı kulak burun boğaz muayene­sinin endoskoplar yardımıyla yapılması ge­reklidir. Bazen sinüzit, polip, tümör gibi durumlarda ek radyolojik yöntemlere ge­rek duyulabilir. Bunlar düz grafiler (röntgen), sinüsle­ri görüntülemek için Waters grafisi veya bilgisayarlı tomografi şeklinde olabilir. Alerjiden şüphelenilen kişilerde alerji test­lerinin yapılmasına gerek duyulabilir.

Burun Tıkanıklığında Tedavi:

Enfeksiyonlarda antibiyotik, alerjik durumlarda anti alerjik hap ve burun spreyleri  kullanılır.

Anatomik bozuklukları olan kişilerde septum ve konka cerrahileri ile geniz eti olan­larda adenoidlerin çıkarılması (adenoidektomi) şeklinde ameliyatlar gereklidir.

İlaç tedavisine yanıt alınamayan kronik si­nüziti olan kişilerde endoskopik cerrahiyle sinüslerin temizlenmesi gereklidir.

Yorum yapın