Klinik Kullanımı :
Fosfor, vücutta fosafat şeklinde bulunur, vücuttaki fosfatın
çoğunluğu organik bileşik şeklindedir, küçük bir kısmı inorganik
fosfattır. Fosfor metabolizmasının ve kalsiyum-fosfor dengesinin
değerlendirilmesinde kullanılır.
Örnek toplama özellikleri
-Hemolizsiz,
-Plazma lityum-heparinli olmalı.
Referans değerler
< 12Yaş: 3,6 – 5,9 mg/dL
> 12Yaş: 2,6 – 4,5 mg/dL
SI ünite dönüşüm katsayısı
x0.323 = mmol/L
İnterfere edici faktörler
-Sodyum fosfat içeren laksatifler veya enamalar fosfor seviyesini
yükseltirler,
-Yakın zamandaki karbonhidrat alımı ve IV glukoz infuzyonu azalmış
fosfor seviyesine neden olur. Çünkü fosfor glukoz ile beraber hücre
içine girer.
Yükseldiği durumlar
– Aşırı fosfat uygulanması;
a. Aşırı ağızdan ve i.v. tatbiki,
b. Fosfat içeren laksatifler (fosfat tabletleri,
fosfat enemaları).
-Azalmış renal fosfat eksresyonu;
a. Akut ve kronik böbrek yetersizliği,
b. Hipoparatiroidism veya
pseudohipoparatiroidism,
c. Akromegali,tirotoksikozis,
d. Bifosfanat terapi,
e. Tümör kalsinozis.
f. Orak hücreli anemi
-Hücrelerarası yer değiştirme;
a. Lenfoma veya löseminin kemoterapisi,
b. Tümör lizis sendromu, hemoliz
c. Asidozis,
d. Rabdomyolizis, malignant hipertermi.
– Artefakt: in vitro hemoliz.
-Pseudohiperfosfatemi: Hiperlipidemi, paraproteinemi,
hiperbilirubinemi.
Azaldığı durumlar
-Alım [uzun süren açlık (alkolikler), hiperalimentasyon
veya fosfatsız i.v. infüzyon],
-Malabsorbsiyon, malnütrisyon,
-Fosfat bağlayıcı antiasitler,
-Böbrekten kayıp, renal tübüler asidoz,
-Osteomalazi, steatore, gram negatif bakteriel septisemi,
-Hipokalemi, vitamin D eksikliği,
-Ağır diyare, kusma,
-Primer hiperparatiroidism, hiperkalsemi,
-Salisilat zehirlenmesi,
-Respiratuar enfeksiyonlar, respiratuvar alkaloz,
-Hiperinsülinemi,
-Osteoblastik kemik metastazları ve renal tübüler
defektler.