Güneş Yanıkları

Güneş Yanıkları Nasıl Oluşur, Güneş Yanığından Korunma Yöntemleri 

Güneş ışınlarının bir kısmı dünyaya görülmeyen ışık (ultraviyole) olarak ulaşır. Karşılaştığımız ultraviyole ışınları (UV), A (UVA) ve B (UVB) olmak üzere iki farklı dalga boyundadır. Bu iki dalga boyunun deriye geçişi farklılık göstermekle birlikte benzer etkilere sahiptirler.

Güneş ışınları deride değişik derecelerde hasara neden olabilmektedir. Erken dönemdeki en belirgin yan etki güneş yanıklarıdır. Bir çok kişide bronzlaşma ve derinin soyulması ile sonlanır. Geç dönemde ise toplam olarak maruz kalınan UV ışınlan ile orantılı olarak cildin erken yaşlanmasına ve deri kanserlerine neden olabilmektedir. Geçirilen güneş yanıkları ve kalıcı çiller güneş hasarının belirtisidir. Bu nedenle güneş yanığı öyküsü ve çilleri olan kişilerin güneşten daha etkin şekilde korunması gerekir.

Herkesin cilt tipi ile orantılı olarak güneşe maruz kaldığında kızarıklık oluşturduğu bir süre mevcuttur. Eğer bu sürenin üzerinde güneşte kalınırsa güneş yanığı oluşur. Bulgular 6-24 saat sonra başlar. Bu süre içinde kızarıklık, hassasiyet, kaşıntı ve yanma hissi gelişir. Şiddetli durumlarda içi su dolu kabarcıklar, yüz, kol ve bacaklarda ödem, titreme, ateş, bulantı, kusma, kalp atışlarında hızlanma ve tansiyon düşüklüğü gelişebilir. Şikayetler genellikle bir hafta içinde deride soyulma ile birlikte iyileşir. Oluşumunu engellemek için güneşte kalınan süreye özen göstermek gerekir. Deniz kıyısında dereceli olarak çoğaltarak kalınan süre arttırılabilir.

Eğer güneş yanığı oluşmuşsa şiddetine ve bulgulara göre tedavi önerilebilir. Sıvı alımını arttırmak, nemlendiriciler kullanmak, bazı hallerde ilaç kullanmak gerekebilir. Ağır olgularda hastanede tedavi de gerekebilir.

Güneşten korunma

Güneşin zararlı olabilecek etkilerinden korunabilmek için alınacak önlemlerin bebeklik döneminden başlayarak tüm hayat boyunca devam ettirilmesi gerekmektedir.

Araştırmalara göre toplam güneşe maruz kalmanın %80’i 18 yaşından önce gerçekleşmektedir. Bu nedenle, çocukların güneşten korunması daha da önemli olmaktadır. Açık tenli bireylerde güneş hasarı daha çok görülmektedir. Bu nedenle cildin foto tipine göre korunma önlemleri artırılabilir.

Güneşten korunma yolları

1.Güneş ışınlan en yoğun olarak öğle sırasında gezegenimize ulaştığı için öğlen güneşinde özellikle 10: 00 ile 16: 00 arasında dışarıda bulunmamak. Eğer dışarıda olunması gerekiyorsa gölgeyi tercih etmek ve özellikle çocukların gölgede oynamasını sağlamak uygun olur.

2. En az SPF 15 olan bir güneş koruyucusu kullanmak, hem UVA hem de UVB filtresi olan koruyucuları seçmek gerekir.

3. Geniş kenarlı şapka giymek önemlidir.

4. Koruyucu giysi giymek (uzun kollu tişört) koruyucudur.

5.UV ışınlarına karşı koruyucu olan güneş gözlükleri kullanmak uygundur.

6. Bina içinde ancak UV ışınları kullanarak gerçekleştirilen bronzlaştırıcı yöntemlerden kaçınmak gerekir.

7. Kar, buz, kum, beyaz beton güneşi yansıtabileceğinden bu alanlarda güneşten etkin şekilde korunmak iyi bir yoldur.

8. Kullanılan bazı ilaçlar güneşe duyarlılığı artırabilir ve bu durumlarda güneş yanıkları daha kolay gelişir. Yaz aylarında tedaviyi öneren doktora danışmak gerekebilir.

9. Bulutlu havalar, ağaç altları ve güneş şemsiyelerinin yeterince UV koruyucusu olmadığından bu bölgelerde de güneşten korunmak ve güneş koruyucu kullanmak gereklidir.

10. Kış sporları sırasında, karın yansıtıcı etkisi ve yüksek bölgelerde bulunulması nedeniyle UV ışınlarının etkileri daha fazla hissedileceğinden dikkatli olunması gerekir.

11. Camlar UVB ışınlarını engelleyebilir. Ancak UVA camdan ulaşabilir. Cam kenarında otururken veya araba kullanırken bu konu göz önünde tutulmalıdır.

12. Çocukların dışarıda oynarken geniş kenarlı şapka ve tişört giymeleri sağlanmalıdır.

13. Yine çocukların deniz kenarında tişört ve şapka ile dolaşmaları hatta yüzerken tişörtlerini çıkartmamaları önerilir. Ayrıca UV koruyucum gözlük takmaları da gereklidir.

Güneşten koruyucu kullanımı önerileri şöyle sıralanabilir:

a. Hem UVA hem de UVB filtresi olan koruyucuları tercih etmek.

b. Her iki saatte bir güneş gören bölgelere uygulamak

c. SPF 15 ve üzeri olan güneş koruyucuları kullanmak. SPF numarası kızarıklık olmaksızın güneş altında geçirilebilecek süreyi göstermektedir. Örneğin bir kişide güneş altında 15 dakikada kızarıklık oluşuyor ise bu süre SPF 15 güneş koruyucusu uygulandığında 15×15, 225 dakika olacaktır.

d. Güneş koruyucular güneşe çıkılmadan 30 dakika önce uygulanmalıdır.

e. Bebeklere 6 aydan itibaren güneş koruyucu kullanılabilir.

Yorum yapın