Hipofiz Bezi
Hipofiz bezi, beynimizin alt bölümünde “sella turcica” (Türk eğeri) olarak adlandırılan bir kemik yapı içinde yer alan yaklaşık 1 cm boyutunda bir endokrin (hormon salgılayan) organdır. Vücudumuzda hormon salgılayan diğer endokrin organların fonksiyonlarını ayarlar. Hipofiz bezinin fonksiyonu ise “hipotalamus” tarafından düzenlenmektedir.
Hipofiz bezi; ön lob ve arka lob olarak adlandırılan iki bölümden oluşur. Ön ve arka loba ait hormonlar ve fonksiyonları aşağıda sıralanmıştır.
Ön lob; altı ayrı hormonun yapımından sorumludur
- Büyüme hormonu; büyümeyi sağlar. Protein, karbonhidrat ve yağ metabolizmasında önemli görevler alır.
- Prolaktin; doğum yapan annelerin süt vermesini sağlayan hormondur.
- ACTH; adrenal bezleri uyararak kortizol yapımını sağlayan hormondur.
- TSH; tiroid bezini uyararak tiroid hormon yapımını sağlayan hormondur.
- FSH; kadınlarda över (yumurtalık) ve erkeklerde testisi uyaran hormondur.
- LH; kadınlarda över ve erkeklerde testisi uyaran hormondur.
Hipofiz bezinin arka lobu ise iki ayrı hormonun yapımında görev alır.
- ADH (antidiüretik hormon); böbreklerden süzülen suyun kana geçmesini temin eder. ADH eksikliğinde günde 8-10 litre kadar idrar yapımı ile sonuçlanan di-abetes insipidus hastalığı oluşur.
- Oksitosin; doğum sırasında uterus’un (rahim) kasılmasını ve süt yapımının başlamasını sağlayan hormondur.