Histerektomi Nedir?
Kelime anlamı olarak latincede rahmin (uterus) çıkarılması demektir. Rahmin vücuttaki tek görevi, gebelik olduğu takdirde bebeği saklamak, geliştirmek, doğuma kadar beslenmesini sağlamaktır. Rahim, kadında pelvis denilen kemik yapının içinde yer alan, 6-8 cm kadar boy ve 60-70 gram ağırlıkta kaslardan oluşmuş bir organdır. Ön tarafında idrar torbası (mesane), arka tarafında kalın barsak yer almaktadır, (üst tarafında, iki yanında Fallop tüpü denilen 7-8 cm uzunlukta, uçlarında hareketli püskül benzeri yapılar olan borular vardır. Bu tüpler yumurtalıktan (over) atılan yumurtayı yakalayarak rahmin içine alınmasını sağlamaktadır.
Rahmin alt ucu vajene (hazne) açılmaktadır, böylece cinsel ilişki sırasında hazneye atılan spermlerin rahim içine gelebilmesi mümkün olmaktadır. Rahmin iç tabakası döl yatağı (endometrium) adını alır. Yumurtalıklardan salgılanan hormonlar yardımıyla, gebelik olduğunda bebeğin buraya yerleşip gelişmesini sağlamak için, her ay kalınlaşır. Eğer gebelik olmazsa bu tabaka atılır, her ay tekrarlanan bu olay nedeniyle kadın her ay kanama görür, buna adet kanaması denir.
Histereoktomi Ne zaman Yapılır
Histerektomi; bugün dünyada en sık yapılan kadın hastalıkları ameliyatıdır. Çok değişik sebeplerle yapılması gerekebilir. Bunların başında miyomlar (rahim içinde kas yapılı tümör), düzensiz kanamalar, döl yatağı kalınlaşması (endometrial hiperplazi), rahim ağzı (serviks) kanseri, döl yatağı (endometrium) kanseri, yumurtalık (over) kanseri, ilaçlarla tedavi edilemeyen rahim ağrıları, rahim sarkması sayılabilir.
Histerektomi Ameliyatı Çeşitleri
Rahmin çıkarılması karın kesilerek (abdominal histerektomi) veya hazne yoluyla (vajinal histerektomi) yapılabilir. Rahim sarkması, idrar kaçırma gibi nedenlerle ameliyat yapılacaksa hazne yolu tercih edilmektedir. Böylece sarkmış ve gevşemiş olan idrar torbasının da düzeltilmesi ile idrar kaçırman da önlenebilir. Aynı zamanda gevşemiş ve bollanmış vajen de düzeltilerek, kadının cinsel hayatının düzene sokulması da sağlanmaktadır. Karın içerisine doğru çok büyümüş rahimlerin çıkarılması gerektiğinde ve kanser ameliyatlarında, karnın kesilerek histerektomi yapılması tercih edilmektedir. Bu şekilde bir uygulamada, karın içerisinde bir yayılım (tümör sıçraması=metastaz) olup olmadığını tespit etmek, gerekirse bunları da çıkarmak mümkün olmaktadır.
Rahim ağzı kanseri nedeniyle yapılacak histerektomi de, bu tümörün yayılım yerleri olan yan taraflardaki gözeli dokuları da çıkarmak gerekir. Kadın hastalıkları kanseri uzmanlarının (jinekolojik onkolog) yapabildiği bu büyük ameliyata da “radikal histerektomi” denmektedir. Son yıllarda laparoskopi denilen aletle karın açılmadan da histerektomi yapılmaktadır. Bu yöntemde göbek altından karın içerisine bir kamera sokulmakta, bu şekilde karın içerisi dışarda bir televizyon ekranına yansıtılmakta, kasık hizasından açılan küçük deliklerden de gene karın içerisine ameliyat için gerekli makas, dikiş vs sokularak operasyon uygulanmaktadır. Açık ameliyata göre çok uzun süren, çok daha pahalı olan ve büyük tecrübe isteyen bu ameliyatın tek avantajı karın kesilmediği için hastanın iyileşme döneminin daha kısa ve çabuk olmasıdır.
Seyir
Rahmin çıkarılması demek olan histerektomi ameliyatının sonucu kadının adet görmemesi ve bir daha çocuğunun olmamasıdır. Histerektomi sonrasında çoğu kişinin düşündüğü veya zannettiği gibi, menopoz, kadınlığın bitmesi, cinsel hayatın bitmesi gibi durumlar söz konusu değildir. Menopoz rahmin değil, iki yumurtalığın (over) çıkarılması sonucu gelişir. Rahim çıkarıldıktan sonra, vajenden (hazne) kesildiği yer tekrar dikilerek kapatılmakta, bu şekilde cinsel ilişkinin eskisi gibi devamı da sağlanmaktadır.