Koma (Bilinç kaybı) Nedir?
Bilinçlilik hali uyanık olma ve vücuttan ve çevreden gelen tüm uyarıların algılanması, doğru değerlendirilmesi ve gerekli, yerinde tepkilerin oluşturulması olarak tanımlanabilir. Günlük pratikte ise, sadece “uyanıklık“la eş anlamlı gibi de kullanılabilmektedir. Bilinç kaybı ise, tamamen normal dışı durumlarda ortaya çıkan “uyanıklık azalması” dır. Bu azalmanın sadece uyanıklığın azalması “uykuya meyil” (laterji); uyanıklığın ağır derecede azalması “derin uyku” (stupor) hali ve hiç uyandırılamayan “koma” denilen değişik dereceleri vardır.
Nedenleri, Risk Faktörleri
Bilinç, merkezi sisteminin “beyin sapı” denilen bir bölgesi, beyinin her iki yarım küresinde bulunan denilen çekirdekler ve beyin kabuğunun tamamının ve bu merkezleri birbirine bağlayan yolların normal olarak çalışmasıyla düzenlenir. Bu nedenle bu bölgelerde hasar yapan herhangi bir hastalık bilinci değişik derecelerde bozar.
Buna sebep olan hastalıklar;
- Kafa Travmaları,
- Karbon Monoksit Zehirlenmeleri,
- Beynin Oksijensizliğine Yol Açan Durumlar,
- Beyin Tümörleri,
- Kan Şekerinin Düşmesi Veya Aşırı Yükselmesi,
- Tiroit Hastalıkları,
- Beyin Damar Hastalıkları,
- Beyin Kanamaları,
- Beyin Zan Kanamaları,
- Epilepsi Nöbetleri,
- Menenjitler,
- Beyin Apseleri,
- Beyinin Virüs Enfeksiyonları
gibi son derece değişik hastalıklar ve bazı psikolojik bozukluklar olabilir.
Tanı
Bilinç kaybı her zaman acil bir durumdur. Bu nedenle bu hastalar genellikle bir acil serviste nöroloji ve iç hastalıkları uzmanı tarafından mümkünse birlikte incelenmelidir. Öncelikle hastanın bilincinin kapanma süreci hakkındaki bilgiler toplanılmalı, hastanın muayenesi yapıldıktan sonra; solunum ve dolaşım gibi hayati fonksiyonları garanti altına alınmalı, rutin kan biyokimyası incelemeleri için kan örneği alındıktan sonra, damardan glikoz verilmeli, beyin tomografisi yapılmalıdır. Bundan sonra ortaya çıkan duruma göre beyin-omurilik sıvısı incelemesi, akciğer grafisi, elektrokardiyografi, elektroensefalografi (EEG), beyinin manyetik rezonans incelemeler yapılabilir.
Tedavi
Bilinç kaybının tedavisi öncelikle hastayı hayatta tutmaya yöneliktir. Bilinç kaybına sebep olan hastalık bulununcaya kadar, hastanın solunumunu, kan basıncını, kan şekerini, kan elektrolitlerini, böbrek ve karaciğer fonksiyonlarını normal sınırlarda tutacak tedbirler alınmalı, bunlara yönelik tedaviler planlanmalıdır. Kafa travması söz konusu ise, hızla ölüme yol açabilecek beyin zarı kanamaları olasılığı nedeniyle, bu işlemler son derece hızlandırılmalıdır.
Karbonmonoksit zehirlenmelerinde mümkün olduğunca erken, yüksek basınçlı oksijen tedavisi olası beyin hasarlarını çok azaltabilir.
Yaşasııın ilk yorum benim