Mesane Taşı (idrar Torbası, idrar Kesesi Taşı) Nedir, Belirtileri ve Tedavisi:
Yaş: Günümüzde mesane taşları genellikle 50 yaşın üzerindeki erkeklerde görülmektedir. Ayrıca gelişmekte olan ülkelerde düşük protein, yüksek karbonhidratlı diyet ve süreğen dehidratasyon (vücudun uzun süre susuz kalması) çocuklarda amonyumürat taşlarının oluşmasına neden olabilmektedir.
Cinsiyet: Erkeklerde kadınlara göre daha sık görülür.
Risk Faktörleri: Mesane taşının oluşmasında, mesane çıkımında tıkanıklık, sinirsel işeme bozuklukları, üreyi parçalayan mikroorganizmalarla oluşan süreğen bakteriüri (uzun süre idrarda bakteri görülmesi), yabancı cisimler, mesane divertikülü (balonlaşması) ve nadiren de böbrekten düşen taşlar risk faktörleridir. Ayrıca bazı bölgelerde yetersiz ve yanlış beslenme de çocuklarda mesane taşı oluşumuna neden olabilmektedir.
Mesane taşlarının çoğu enfeksiyon taşı olarak da adlandırılan magnezyum,amonyum,fosfat taşları yapısındadır, kalsiyum oksalat ve ürik asit taşları da görülebilir.
Belirti ve Bulgular:
ekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları sık görülür ve aynı zamanda bir risk faktörüdür. Taşlar işeme ile atılabilen taşlar olabileceği gibi, idrar yolunda tıkanma yaparak hastanın idrarını yapamamasına da neden olabilirler. İdrar yaparken yanma, idrarda kan, göbek altı bölgede ağrı sıklıkla mesane taşlarına eşlik eden belirtilerdir.
Tanı:
Mesane taşı çoğunlukla tıkanmaya bağlı idrar yapamama belirtileri bulunan hastalarda rastlantısal olarak saptanır. Taşlar tek veya çok sayıda olabilir. Direkt karın grafisi, ultrasonografi, ilaçlı böbrek filmi ve bilgisayarlı tomografi taşın saptanmasında kullanılan görüntüleme yöntemleridir.
Sistoskopi (kapalı yolla alt idrar yolunun ve mesanenin gözlenmesi) tam için bazen gerekebilir ve mesane taşının nedeninin belirlenip en uygun tedavi planının yapılmasında yardımcıdır.
Tedavi:
Mesane taşı tedavisinde amaç hastayı taşsız hale getirmektir, ancak aynı zamanda varsa idrar yolundaki tıkanıklık nedenini ortadan kaldırmak amacıyla girişimler de yapılabilir. Bunun için hastanın durumuna göre kapalı veya açık ameliyatlar yapılmaktadır. Kapalı ameliyatlar hastanın alt idrar yolundan girilerek gerçekleştirilir ve taşın alınmasının yanı sıra taş oluşumuna neden olan mesane çıkımındaki hastalıklar da (örneğin prostat büyümesi, idrar yolunda darlık gibi) düzeltilebilir.
Endoskopik (kapalı) olarak mesanedeki taşı kırmak için lazer, ultrasonik veya elektrohidrolik gibi çeşitli taş kırma cihazları kullanılabilir.
Perkütan sistolitotripsi (bir tüp yardımıyla ciltten girilerek mesaneye ulaşıp tüpün içinden taşları çıkarma yöntemi) bazı çocuk hastalarda ve büyük ve çok sayıda taşı olan erişkinlerde uygulanabilir. Açık ameliyat günümüzde çok nadir olarak yapılmaktadır. Ancak çok büyük prostat varlığında (prostatın da açık ameliyatla tedavi edilmesi daha uygun olacağından) akılcı yöntem olarak ön plana çıkmaktadır.