Ödem

Ödem vücutta dokularda sıvı birikmesi ile ortaya çıkan şişmedir. Genellikle göz kapağında, bacaklarda ve ayaklarda görülür. Kişi yüzüğünü takmakta veya ayakkabısını giymekte zorlanır. Fazla sıvının damar dışında deri altındaki doku boşluklarında (intersitisyel alan) birikmesi şişmeye yol açar. Vücut sıvısı hücre dışında kan damarları içerisinde ve intersitisyel alanda bulunmaktadır. Kazı hastalıklarda intersitisyel alanda fazla miktarda sıvı birikmektedir.

Ödem tüm vücutta yaygın olarak (anazarka tipi ödem) oluşabileceği gibi bazı organlarda veya vücudun sadece bir kısmında (lokal ödem) ortaya çıkabilir. Ödem çukur (gode) bırakan veya çukur bırakmayan (gode bırakmayan) olarak ikiye ayrılır. Şişlik olan bölgeye bastırıldığında çukur oluşuyor ve birkaç saniye içersinde düzeliyorsa çukur bırakan ödem vardır. Aksi durumda basmakla çukur olmuyorsa çukur bırakmayan ödem olarak isimlendirilir. Ödeme neden olan hastalıklar aşağıda yer almaktadır.

Ödem
Ödem

A. Çukur bırakan ödeme yol açan hastalıklar;

– Kalp hastalıkları

– Böbrek hastalıkları

– Karaciğer hastalıkları

– Damar tıkanmaları

– Nedeni bilinmeyen (idiyopatik) ödem

B. Çukur bırakmayan ödeme yol açan hastalıklar;

– Lenfödem

– Meme cerrahisi sonrası

– Doğuştan lenf dolaşımında bozukluk

– Hormonal Hastalıklar

– Hipotiroidizm

Ödemi olan hastalarda yukarıdaki hastalıklar araştırılmalıdır. Bu amaçla çeşitli laboratuvar incelemeleri gereklidir. Bu hastalıklarla birlikte görülen ödem tedavisinde diyet ve idrar söktürücüler (diüretikler) önerilmektedir. Altta yatan hastalığın tedavisi ödemin düzelmesine katkıda bulunacaktır. Tedavi planı mutlaka bir hekim gözetiminde yapılmalıdır.

Ödem, nedeni bilinmeyen (idiyopatik Ödem)

Kalp, karaciğer veya böbrek hastalığı olmayan kişilerde oluşan ödemdir. Genellikle menapoz öncesi bayanlarda görülmektedir. Adet öncesi görülen ödem nedeni bilinmeyen ödemin bir örneğidir. Duygusal stres, şişmanlık, fazla tuz ve karbonhidrat tüketimi gibi nedenler ödem gelişiminde etkilidir.

Nedeni bilinmeyen ödem, hayati bir hastalık değildir. Buna rağmen hastada ödem sebebi ile duygusal değişiklikler görülmektedir. Nedeni bilinmeyen ödem tanısı, ödem yapan diğer hastalıkların dışlanması ile kolayca konur. Kişiler bazen kozmetik kaygılarla idrar söktürücü ilaçlar kullanırlar. Bu ilaçların kullanımı başlangıçta yarar sağlasa da, kesildiğinde daha fazla sıvı birikimi olacağından bağımlılık yaparlar. Yüksek dozlarda yan etkileri sık görülür. Bu sebeplerle nedeni bilinmeyen ödem tedavisinde diüretik kullanımı uygun değildir. ACE inhibitörleri, düşük doz amfetamin veya efedrin, bromokriptin, ve levodopa karbidopa benzeri ajanlar tedavide denenen ilaçlardır. Fakat bu tedavilerin etkinliği henüz kanıtlanmış değildir. Üstelik bu tedavilerin yan etkileri vardır. Hastalara yaşam tarzı ve diyet alışkanlıklarında değişiklik önerilmektedir.

Yorum yapın