Radoaktif İyot Tedavisi (İyot-131, Radyoaktif İyot Tedavisi)
Radyoaktif iyot tedavisi, tiroid bezinin aşırı çalışması olarak tanımlanan hipertiroidizm tablosunda ve pek çok tiroid kanseri türünün cerrahi sonrası tedavisinde etkinliği kanıtlanmış bir tedavi şeklidir. Tedavi için 2-4 saat açlık gereklidir. Ağızdan sıvı şeklinde radyoaktif iyot içirilecektir. Bundan önce takma diş varsa çıkarılır. Radyoaktif iyodu içtikten sonra 3 saat süresince su dışında gıda alınmaması, radyoaktif iyodun vücut tarafından emiliminin arttırılması için gereklidir. Bu tedavi için varsa kullanılmakta olan tiroid hormonu ve ilaçları kesilebilir. Ayrıca tedavinin başarılı olabilmesi için testten 2 hafta önce başlamak üzere düşük iyot içeren bir diyet uygulanması ve belirli konulara dikkat edilmesi istenir. Bu konuda alınması gerekli önlemler aşağıda verilmiştir.
Radyoaktif iyot tedavisi uygulanan doza ve tanıya bağlı olarak ayaktan veya yatarak verilebilmektedir. Tiroid bezinin aşırı çalışmasının (hipertiroidizm) tedavisinde çoğu hastaya ayaktan tedavi uygulanırken, tiroid bezinin kanserlerinde tedavi yatarak verilmektedir. Hastanın hastanede kalış süresi verilen iyotun dozuna ve hastaya ait faktörlere bağlı olarak değişmektedir. Bu konuyla ilgili ayrıntılı bilgi ve öneriler tedaviyi uygulayan doktor tarafından verilmektedir.
Kullanımı tedavi öncesi yasaklanan maddeler: İlaçlı röntgen filmi (yasak olan süre için doktorunuza danışın), iyot içeren öksürük şurupları ve vitamin preparatları, iyotlu pansuman ve gargaralar, saç boyası.
Başka kişilerin alacağı radyasyon nasıl azaltılabilir?
Hatırlanması gereken üç ana kural vardır:
Uzaklık: Başkaları sizden ne kadar uzakta bulunursa, o kadar az radyasyon alırlar. Uzaktaki 30-40 cm’lik fark dahi radyasyonu önemli ölçüde azaltır. Bu nedenlerle başka kişilerle gereksiz yere yakın temasta kalmamaya çalışmalısınız.
Zaman: Başka kişilerin alacağı radyasyon, sizin o kişilerle yakın temasta bulunma süreniz ile de ilişkilidir. Dolayısıyla başkaları ile yakın temas sürenizi de kısa tutmaya çalışmalısınız.
Hijyen: Çeşitli yollarla vücudunuzdan çıkan radyoaktif iyotun başka kişilere bulaşması olasılığı, iyi hijyen kurallarına uyarak en aza indirilebilir. Radyoaktif iyotun çoğunluğu vücudunuzu idrar yoluyla terk edeceği için iyi bir tuvalet hijyeni sağlamak ve elleri sık sık yıkamak, bulaşma olasılığını azaltacaktır. Ayrıca radyoaktif iyotun ter ve diğer vücut sıvıları İyot tedavisi ile de atıldığı göz önünde bulundurulmalıdır.
Bu ana kurallara uymada yardımcı olacak önemli öneriler:
- Tedaviden sonraki ilk birkaç gün yalnız uyunmalıdır.
- Bu süre zarfında öpüşmek ve cinsel ilişkide bulunmaktan kaçınılmalıdır.
- Özellikle çocuklar ve hamile kadınlarla uzun süre yakın fiziksel temasta bulunulmamalıdır. Çocukların ve anne karnındaki bebeklerin tiroid bezleri, radyoaktif iyota karşı yetişkinlerden daha duyarlıdır.
- Yalnız uyuma ve çocuk/hamilelerden uzak kalma süresi hastadan hastaya değişebileceğinden ilgili doktora danışılmalıdır. Emzirme durdurulur, çünkü radyoaktif iyot anne sütüne de geçer.
- Hamilelik veya hamilelik olasılığı varsa doktorla mutlaka konuşulmalıdır. Bu tedavi hamilelere uygulanmaz. Eğer hasta hamile kalmak istiyorsa bunun tedaviden ne kadar sonra olabileceği danışılmalıdır.
- Tuvalete her gidişten sonra eller bol su ve sabunla yıkanmalıdır. Tuvaleti her kullanımdan sonra 2-3 kere yıkanmalıdır. Banyo küveti ve lavabo her kullanımdan sonra yıkanmalıdır.
- Su veya meyve suyu gibi sıvı içeceklerden bol miktarda tüketilmelidir. Bu idrar yolu ile radyoaktif iyotun vücuttan daha çabuk atılmasını sağlar.
Tedaviden sonraki ilk birkaç gün herkesten ayrı yemek araçları kullanılmalıdır (çatal, kaşık, tabak, bardak,vs.) ve bunlar ayrı yıkanmalıdır. - Havlu ve bornoz ayrılmalıdır. Havlu, yatak ve yastık çarşafı, iç çamaşırları ayrı yıkanmalıdır. İyot ter ile de atıldığından bu öneri yapılmaktadır ancak bu kurala uyma süresi hastadan hastaya değişiklik gösterebileceğinden ilgili doktora danışılması uygun olacaktır.