Paranazal sinüs mukozasının yangısıdır. Paranazal sinüsler; burun boşluğunun çevresindeki kemiklerin içerisinde yer alan boşluklardır. Bunların içi hava ile doludur. Buralarda bulunan bezlerin salgıları burun boşluğuna boşalır. Etmoid, maksiller, frontal ve sfenoid olmak üzere 4 tane sinüs vardır.
Sinüzit; akut ya da süreğen (kronik) formlarda olabilir. Akut sinüzit 30 gün içinde iyileşirken, süreğen(kronik) sinüzit 90 günlük bir sürede iyileşme göstermez.
Yaş
Genellikle her yaşta gözlenir.
Cinsiyet
Her iki cinste eşit gözlenir.
Risk Faktörleri
En önemli nedeni üst solunum yolu enfeksiyonudur. Burun mukozası sinüslerde de devam ettiği için burundaki enfeksiyon sinüslere de yayılabilir. Burun iç yapısı ile ilgili yapısal bozukluklar, nazal polip (burunda et), yabancı cisimler, burun tamponu (uzun zaman kalırsa), alerjik rinit özellikle önemli nedenlerdir.
Çocuklarda ise adenoid hipertofi (geniz eti), sık reflü (mideden yemek borusuna kaçak), doğuştan anatomik bozukluklar da ilk olarak düşünülmelidir.
Belirti ve Bulgular
En sık baş ağrısı gözlenir. Tutulan sinüs bölgesine göre; alın, göz çevresi, yanaklar gibi baş ağrısının yeri değişir. Geniz akıntısı, geniz akıntısına bağlı öksürük, burun tıkanıklığı, ateş, halsizlik, bulantı, kusma gözlenebilir.
Tanı
Hikaye ve fizik muayene ile birlikte gerek görüldüğünde radyolojik tetkik ile konur. Fizik muayenede burunda mukozal ödeme, sekresyon (salgı) varlığına, hiperemiye (kızarıklığa) ve yapısal anormalliklere bakılır. Boğazda geniz akıntısına dikkat edilir. Endoskopik (ışıklı bir alet ile sinüslerin gözlenmesi) muayene de önemlidir. Düz grafiler (özellikle water’s) ve tomografi de tanıda önemlidir.
Tedavi tedavisi ve lüzum halinde cerrahi uygulanır. Antibiyotik önemli ilaç tedavisidir. En az 10 gün-2 hafta kullanılmalıdır. Ağrı kesici, dekonjestanlar (bölgesel ödem çözücüler) ve mukolitiklerin (salgı yoğunluğunu azaltmak amacıyla) kullanılması iyileştirmeyi hızlandırmaktadır.
Cerrahi tedavi; süreğen sinüzitlerde, istenmeyen yan etki (komplikasyon) gelişmiş olanlarda ve ilaç tedavisine yanıt vermeyen hastalarda uygulanır.
Seyir
Genellikle ilaç tedavisine yanıt verir, ama tekrarlama riski yüksektir. İlaç tedavisine yanıt vermeyen süreğen hastalarda cerrahi tedavi uygulanır. Düşük ihtimalle bazı komplikasyonlar (istenmeyen etkiler) gelişebilir; göz kapaklarının enfeksiyonu, apse oluşması, kavernöz sinüs trombozu (beyin damarlarında tıkanıklık), dakriosistit (göz ile burun arasındaki kanalın enfeksiyonu), fissura orbitalis superior sendromu bu komplikasyonlardan bazılarıdır.