Üremi Hastalığı Nedir?
-
Böbrek Yetmezliğinde Üremi Nasıl Olur?
-
Üremi Hastalığı Tedavisi Nedir ?
Üremi, böbrek fonksiyonlarında bozulma sonucunda ortaya çıkan sıvı elektrolit ve hormon bozukluklarının eşlik ettiği hastalık tablosuna verilen isimdir. Bu tablo ilk olarak idrarın kana karışması olarak tarif edilmiştir. Genellikle uzun dönem böbrek hastalarında ortaya çıkan bu durum (kronik böbrek yetmezliği) böbrek fonksiyonlarında ortaya çıkan ani kayıp (akut böbrek yetmezliği) sebebi ile birden oluşabilir. Üremi böbrek yetmezliği yapan birçok hastalığa bağlı olarak gelişir.
Üremiye yol açan başlıca böbrek yetmezliği nedenleri
1.Akut böbrek yetmezliği
- Diyabet (Şeker Hastalığı)
- Hipertansiyon
- Glomerülonefritler
- Polikistik böbrek hastalığı
- Kanser
- Toksik maddeler
- Böbrek damarlannda daralma
- Romatizmal hastalıklar
2 .Sistemik Lupus Eritematozus (SLE)
- Amiloidoz
- Vaskülitler
Belirti ve Bulgular
Klinik olarak üremi belirtileri, çoğunlukla böbrek fonksiyonlarının %10-15 düzeyine düştüğü hastalarda ortaya çıkar. Bazı hastalarda ise daha yüksek böbrek fonksiyonu olmasına rağmen bu belirtiler görülebilir.
Üremi olan hastalarda; bulantı, kusma, yorgunluk, iştahsızlık, kilo kaybı, kaşıntı, kas krampları, nefes darlığı, vücutta şişme (ödem) ve bilinç bulanıklığı olarak sayılabilir. Normal şartlar altında böbrek, vücutta oluşan zararlı maddelerin uzaklaştırılması, hormon üretimi, sıvı elektrolit ve asit baz dengesinin sağlanması görevlerini yerine getirmektedir. Böbrek yetmezliği geliştiğinde böbrek bu fonksiyonlarını yerine getiremez. Sonuçta kansızlık, asit birikimi, kan potasyum değerlerinin yükselmesi, parathormon seviyesinde artış, beslenme yetersizliği ve hipertansiyon benzeri metabolik anormallikler ortaya çıkar.
Tanı
Üremi ve altta yatan hastalık tanısı; hastanın öyküsü, belirti ve bulguların yanı sıra yapılan laboratuvar tetkikleri ile konur. Biyokimya ve tam kan sayımı yapılmalıdır. Arter kan gazına bakılarak asidoz varlığı araştırılır. İdrar tetkiki tanı konulmasında yardımcıdır. Görüntüleme yöntemleri (örneğin; ultrasonografi (USG), tomografi ve sintigrafi), üreminin akut veya süreğen böbrek yetmezliğine bağlı gelişip gelişmediği sorusuna yanıt verebilir. Bazen hastalarda böbrek biyopsisi gerekir.
Seyir ve Tedavi
Üremi hastalarda komaya hatta ölüme neden olabilir. Bu yüzden hastalar hızlı bir şekilde bir nefroloji uzmanı tarafından değerlendirilmelidir. Tedavisi acil olarak yapılmalıdır.
Tedavide metabolik bozuklukları (kansızlık, parathormon yüksekliği v.b.) ve elektrolit bozukluklarını (potasyum ve fosfor yüksekliği, kalsiyum ve sodyum düşüklüğü v.b.) düzeltmek amaçlanmalıdır. İlaç tedavisi klinik belirtilerin ve anormalliklerin düzeltilmesinde etkin olarak kullanılır. İlaç seçimi ve dozlan hastaya göre ayarlanır. İlaç tedavisinin yanı sıra üremi tedavisinde esas olan diyaliz tedavisidir. Acil yapılacak olan diyaliz hayat kurtarır. Süreğen böbrek yetmezliği olan hastalar diyaliz tedavisi altında takip edilirler. Diyaliz, hemodiyaliz veya ayaktan periton diyalizi şeklinde yapılabilir. Bu hastalarda ilaç tedavilerinin yanı sıra diyet önem de taşımaktadır. Alınacak günlük protein miktarı, diyetin içeriği ve sıvı miktarı doktor tarafından ayarlanmalıdır. Bu hasta grubunda uygun böbrek bulunması halinde yapılacak olan böbrek nakli üreminin esas tedavisidir.