Vaskülit (Merkezi Sinir Sistemi)

Vaskülit ( İzole Merkezi Sinir Sistemi) Nedir, Belirtileri ve Tedavisi

İlaç, enfeksiyon, sistemik bir bağ dokusu hastalığı veya vaskülit gibi altta yatan herhangi bir nedenin saptanmadığı beyin ve omurilik damarlarında yangı (inflamasyon) ile karakterli bir hastalıktır. Oldukça nadir görülür.

Yaş: 3-78 yaş gibi çok geniş bir yaş grubunda dağılım gösterir.

Cinsiyet: Genellikle erkeklerde sık görülür.

Belirti ve Bulgular

İzole merkezi sinir sistemi vaskülitinde (IMSSV) beyin damarlarında yangı nedeni ile değişiklikler oluşur, bu da etkilenen damarın beslediği bölgede kan akışının azalmasına veya kesilmesine neden olur. Sonuçta etkilenen damar bölgesine göre belirtiler ortaya çıkar. Hastalığın belirti ve bulgulan da bununla paralel olarak belirgin bir çeşitlilik gösterir. IMSSV genellikle yavaş yavaş başlayan bir hastalıktır, ancak ani bir şekilde de başlayabilir.

Hastalığın en sık görülen belirtileri

Baş ağrısı ve zihinsel durum ile ilgili değişikliklerdir. Baş ağrısının seyri oldukça değişkendir. Hafif veya ciddi, ani (akut) başlangıçlı veya süreğen (kronik) olabilmektedir. Bu belirtilere hastalığın seyri boyunca çeşitli nörolojik belirti ve bulgular eşlik eder. Genellikle görünüp kaybolan bir hastalık şeklinde haftalar veya aylarca belirtilere neden olur.

Etkilenen dokunun yetersiz kanlanması sonucu; kısa süreli görme kaybı, kol ve bacakta kuvvet kaybı ve konuşma bozukluğu gibi geçici iskemik ataklar görülebilir. IMSSV’de görülen diğer bulgular; istemsiz hareketler, nöbetler, hafıza ve konsantrasyon eksikliği, bunama, bilinç düzeyi değişiklikleri ve nadiren koma olabilir. Bu bulguların yanı sıra bağırsak ve mesane fonksiyon bozuklukları da görülebilir.

Tanı

İzole merkezi sinir sistemi vasküliti tanısı koymak, diğer vaskülitlerin tanısını koymaktan daha zordur. Tanı koyduracak belirli bir test ya da tetkik türü yoktur. Beyin omurilik sıvısı incelemesi, tomografi ve MRG gibi testler ipucu verse de kesin tanı koydurmaz.

Serebral (beyin) arteriografi, beyin damarlarına direkt boya maddesi verilerek yapılan bir işlem olup merkezi sinir sistemindeki damarsal hastalıkları saptamada yardımcıdır. Ancak bu tetkik de izole merkezi sinir sistemi vasküliti için tanı koyucu değildir. Beyin damarlarını etkileyen ateroskleroz ve bazı faktörlere bağlı damar spazmları santral sinir sistemi vaskülitinde görülen değişiklikleri taklid edebilir. Tanıyı doğrulamada beyin biyopsisinin büyük önemi vardır.

Tedavi

Kesin tanısı konulan ve ilerleyici nörolojik hastalığı olanlarda yüksek doz steroid ve bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaçlar kullanılmaktadır.

Seyir

İlaç tedavisi ile kısmi veya tam düzelme elde edilebilir. Erken tanı ve tedavi hastalığa bağlı gelişebilecek ve kalıcı olabilecek pek çok problemin çıkmasını önleyebilir.