Yaşlılık Sorunları, Düşmeler
65 yaş ve üstü hastaların üçte birinden fazlası her yıl düşmektedir ve bunların yansında düşmeler tekrarlayıcıdır. Her on düşmeden biri yaşlıda ölüm ve hastalık riskini artıran ve yaşam kalitesini bozan kalça ve diğer bölge kırıklar, kafa travması ve kafa içi kanamalar veya ciddi yumuşak doku zedelenmesine neden olmaktadır. Yaşlılarda hem düşme sıklığı hem de düşme sonrası gelişen hasar oranlan yüksektir. Bu da eşlik eden hastalıkların sıklığının yüksekliğine (örneğin osteoporoz) ve yaşa bağlı gelişen doğal işlevsel azalmaya bağlıdır. Düşmeler acil servislere başvuruların yaklaşık %10’unu ve acil hastaneye yatışların %6’sını oluşturmaktadır. Diğer sağlık problemlerinden bağımsız olarak, düşmeler hareketin kısıtlanmasına, günlük yaşam aktivitelerinde bağımlılığa ve bakım evine yerleştirilme ihtiyacında artışa neden olmaktadır.
Düşmeler yaşlıların karşılaştığı en sık ve en ciddi problemlerdendir. Buna rağmen geriatrik nüfusun büyük kısmı düşme riskinin ve risk faktörlerinin farkında değildir ve düşmelerin çoğu doktora bildirilmemektedir. Bu nedenle düşmelerin önlenmesine yönelik önlemler ancak kazalar ve işlevsel bozukluklar oluştuktan sonra alınabilmektedir.
İstenmeyen kazalar yaşlılarda beşinci en sık ölüm nedenidir, düşmeler ise istenmeyen kazalara bağlı ölümlerin 2/3’ünün nedenidir. Düşme korkusu ve düşme sonrası oluşan anksiyete sendromu (bunaltı) da düşmelerin iyi bilinen olumsuz sonuçlarındandır. Düşme sonrası hastarın kendine bakım işlerinde bağımsızlığı konusunda oluşan güvensizlik işlevsel kısıtlanmaya da sebep olur.
Düşmelerin büyük kısmı tek nedenden çok, birçok etkenin etkileşimi sonucu oluşmaktadır. Birçok çalışmada saptanan düşmeye neden olan risk faktörleri; kas güçsüzlüğü, düşme öyküsü, yürüme ve denge problemleri, yardımcı cihaz kullanımı, eklem problemleri, depresyon, kan basıncı düşüklüğü, bilişsel fonksiyon bozuklukları, görme problemleri, günlük yaşam aktivitelerinde bozulma, 4 veya daha fazla ilaç kullanımıdır. Bu risk faktörlerinin sayısı arttıkça düşme olasılığı da artmaktadır. Düşmeler genellikle birçok risk faktörünün etkileşimi sonucu oluştuğu için neden olan faktörler tespit edilmeli, gerekli durumlarda uygun müdahaleler yapılmalıdır. Yaşlı hastalar genellikle düşme konusunda kendiliğinden bilgi vermedikleri için her yaşlı hastaya en az yılda bir kez düşme sorulmalı, hasta denge ve yürüme problemleri açısından değerlendirilmelidir.