Adrenal Salgı Bezi Tümörleri
Adrenal bezde saptanan tümörler, vücudun diğer bölümlerinde bulunan kanserlerin adrenal beze yayılımı sonucu ortaya çıkabileceği gibi, adrenal bezin iç ve dış tabakalarından gelişen tümörler de olabilir. Adrenal medulla kaynaklı tümörlere feokromositoma adı verilir. Adrenal korteks kötü huylu (malign) tümörleri adrenokortikal karsinom olarak adlandırılır. Adrenal korteks kökenli iyi huylu (benign) tümörler adrenal adenomlardır. Adrenal bezlerde ayrıca bezde bulunan bağ ve yağ dokusundan köken alan tümörler de görülebilir.
Belirti ve Bulgular
Adrenal tümörler bu bezin hormonlarının aşırı miktarda salgılanmasına bağlı olarak halsizlik, yorgunluk, kas güçsüzlüğü, kan basıncı yüksekliği, potasyum kaybı başta olmak üzere sıvı mineral dengesizlikleri, kilo değişiklikleri, aydede yüzü görünümü, abdominal obezite (karın bölgesinde şişmanlık), ciltte çatlamalar ve renk değişiklikleri, karın ağrısı, kadınlarda vücutta kıllanma artışı (hirşutizm), erkeksi vücut şekli ve adet düzensizlikleri, emosyonel labilite (duygusal dalgalanma) ve depresyon başta olmak üzere duygudurum bozukluklarına yol açabilir. Ayrıca kemiklerde zayıflama ve kan şekeri yükselmesi beraberinde şeker hastalığı gelişebilir. Günümüzde birçok hastalığın tanı ve takibinde artan şekilde radyolojik görüntüleme yöntemleri kullanıldığı için adrenal tümörle ilişkili herhangi bir belirti ve bulgusu olmayan hastalarda tamamen farklı nedenlerle yapılan bilgisayarlı tomografi veya manyetik rezonans görüntüleme tetkiklerinde bir adrenal tümör tesadüfi olarak da saptanabilir. Bu şekilde adrenal beze yönelik olarak yapılmamış bir görüntülemede saptanan adrenal kitleler adrenal insidentaloma adını alır.
Tanı
Adrenal bez hormonlarının fazla salgı landığını düşündüren klinik belirti ve bulgular varlığında bu hormonların düzeylerini değerlendirmek için bazal koşullarda ve dinamik testler uygulanması suretiyle tanısal kan ve idrar tetkikleri yapılır. Bu tetkikler ile adrenal bez hormonlarının fazlalığının belirlendiği durumlarda ve vücudun bir başka bölgesindeki kanserin adrenal beze yayılmış olabileceği düşünüldüğünde adrenal tümörlerin görüntülenmesi için radyoloji ve nükleer tıp uygulamalarından yararlanılır. Özellikle, bilgisayarlı tomografi ve manyetik rezonans görüntüleme tümörün yerinin ve büyüklüğünün saptanmasında kullanılır. Bu metotlar ayrıca tümörün iyi huylu veya kötü huylu olduğunun ayırt edilmesinde de faydalı olabilir.
Tedavi
Adrenal tümörlerde tedavi, tümörün tipi, büyüklüğü, hormon salgılayıp salgılamaması, adrenal dışında yayılım olup olmaması, ayrıca hastanın yaşı, klinik belirti ve bulguları göz önüne alınarak planlanır. Özellikle aşırı hormon salgısı yapan tümörlerde cerrahi tedavi uygulanır. Tedavi seçenekleri içinde cerrahiye ek olarak ilaç ve ışın tedavisi yer alır.