Akne Vulgaris ( Sivilce)

Akne vulgaris, kıl kökü ve yağ bezinin enflamatuvar bir hastalığıdır, 12-15 yaş

arasında %85 sıklıktadır. 25 yaş dolayında kendiliğinden sonlanmakla birlikte,

özellikle kadınlarda 40 yaşa kadar süren şiddetli bir seyir gösterebilir. Genetik yatkınlık,

stres, yağlı kozmetik uygulamalar ve hiperandrojenizm başlıca risk faktörleridir.

AKNE VULGARİS
AKNE VULGARİS

Tanı

Birincil yerleşim yeri yüzdür, sırt ve göğüste de görülebilir. Enflamatuvar olan ve olmayan lezyonlardan oluşur.

Enflamatuvar olmayan lezyonlar, açık komedon (siyah nokta) ve kapalı komedondur (beyaz nokta).

Enflamatuvar lezyonlar papül, püstül, kist ve nodüldür. En çok komedon, papül ve püstüllerle seyreder. Kistik ve nodüler lezyonlar skar bırakarak geriler.

Tanı öykü ve klinik bulgularla konur.

Ayırıcı Tanı

Akne rozasea İlaç akneleri (kortikosteroidler, halojenler, antitüberküloz ilaçlar, lityum) Perioral dermatit Follikülit İkinci dönem sifiliz püstülleri

 

Tedavi

Akne vulgaris, psikososyal sorunlara yol açması ve skar bırakabilmesi nedeniyle

mutlaka tedavi edilmelidir. Hastaya, tedavinin uzun süreli olacağı ve beklenen etkinin

en erken 1-2 aydan sonra başlayacağı açıklanmalıdır. Tedavi seçiminde lezyonların

şiddeti, yaygınlığı, hastanın yaşı önemlidir.

A. Lokal tedavi

Tedavide ilk basamaktır, hafif ve orta dereceli aknede uygulanır.

1. İlaçsız tedavi

Hafif (yalnızca komedon bulunan) aknede tek olarak yeterlidir.

Temizleyiciler, sabunlar, tercihen antibakteriyel ve pH’sı ayarlı olanlar, günde

2-3 kez kullanılmalıdır.

Kozmetik uygulamalardan kaçınılmalıdır.

Lezyonlar sıkılmamalı ve koparılmamalıdır.

2. İlaçlı tedavi

Orta dereceli aknede, ilaçsız tedaviye ek olarak keratolitikler ve antibakteriyel ilaçlar

uygulanır. Komedolitikler, Keratolitikler Komedonlu aknede ilk seçenek tretinoin , ikinci seçenek adapalen dir.

Bu ilaçlar %2lik salisilik asit (jel, losyon) ile kombine edilebilir.

Tretinoin krem, jel (0,25-1 mg/gün), morötesi ışın duyarlığı nedeniyle yalnızca akşamları, adapalen jel (%1) günde iki kez kullanılır. Topikal preparatların mukoza ve bütünlüğü bozulmuş deriyle teması ve kıvrım yerlerinde birikiminden kaçınılmalıdır.

Antibakteriyel ilaçlar

Enflamatuvar aknede;

– Klindamisin (%1) losyon günde iki kez kullanılır.

– Eritromisin (%3) ve benzoil peroksit (%5) birlikte günde iki kez kullanılır.

– Eritromisin (%2-4) jel günde iki kez kullanılır.

Komedolitik ve antibakteriyeller

– Benzoil peroksit (%2,5-10):

Günde bir kez, tercihen akşam uygulanır. Tedaviye düşük konsantrasyonlu preparatla başlanır. İki ay içinde yanıt alınamazsa, topikal antibiyotik kullanımı uygundur. En önemli yan etki olan lokal deri irritasyonu doz azaltımıyla hafifletilir.

– Azelaik asit (%20 krem):

Özellikle postenflamatuvar hiperpigmentasyon gelişenlerde seçilir. Günde iki kez

kullanılır. Gebelik ve emzirme döneminde dikkatli kullanım gerekir. Gözle temas

ettirilmemelidir. En önemli yan etki olan lokal irritasyon, uygulama sıklığı azaltılarak

veya tedaviye ara verilerek önlenebilir. Seyrek olarak ışığa duyarlılık gözlenir.

B. Sistemik Tedavi

Şiddetli enflamatuvar aknede öncelikle antibiyotik kullanımı gerekir. İlk seçenek

tetrasiklin , ikinci seçenek doksisiklin dir.

– Tetrasiklin:

Günde iki kez 500 mg kullanılır. 4-6 hafta sonra doz aşamalı olarak azaltılır ve

tedavi günlük 250 mg dozla 8-12 ay sürdürülür. İlk 3 ayda düzelme olmazsa

antibiyotik değiştirilir.

Tetrasiklin ve türevleri 8 yaşın altındaki çocuklar, gebeler

ve emziren kadınlar, böbrek ve karaciğer hastaları ve ışık duyarlığı olanlarda

kullanılmamalıdır. Süt, antiasit, kalsiyum, demir, magnezyum tuzları emilimi azaltır.

– Doksisiklin:

Günde 2 kez 100 mg 4-6 hafta, sonra günde 100 mg 8-12 ay süreyle kullanılır.

Tedavi sırasında ışığa duyarlık gözlenebilir.

İzlem

İlk üç ay ayda 1, sonra üç aylık aralarla en az bir yıl izlem gerekir. Tedavi sırasında

lokal irritasyon, gastrointestinal yakınma, ilaç reaksiyonları geliştiğinde hekime

başvurulması önerilmelidir.

Sevk

Şiddetli nodülokistik akne

Akne fulminans (ateş, artralji, genel durum bozukluğu gibi sistemik bulgularla

seyreden, sıklıkla genç erkeklerde görülen ağır akne)

Tedaviye yanıtsızlık *

İleri yaşa kadar süren akne *

Yirmi beş yaşın üstünde (geç) başlayan akne *

Hirşutizmin eşlik ettiği akne *

durumlarında hasta sevk edilmelidir.

* Hiperandrojenizm olasılığı söz konusudur.

Yorum yapın