Akut Kolesistit (Safra kesesi iltihaplanması)
Akut Kolesistit; safra kesesinin iltihaplanmasıdır. Çoğunlukla safra kesesinde taş olanlarda gelişir; ancak bazen safra kesesinde taş olmadan da gelişebilir.
Risk Faktörleri
Taşsız kolesistit genellikle diyabetiklerde, bağışıklık sisteminde bozukluk olanlarda, ağır yanıklarda ya da yoğun bakım hastalarında gelişir.
Belirti ve Bulgular
Hastalarda genellikle ağır bir yemek sonrasında başlayan, karın sağ üst ve orta bölümünü tutan karın ağrısı vardır. Vücut ısısı yükselir. Bulantı ve kusma eşlik edebilir.
Tanı
Hastalığın tanısında hastanın hikayesi ve muayene bulguları önemlidir. Kan tetkiklerinde hastanın beyaz küre sayısında yükselme gözlenir. Ultrasonografi ile değerlendirme genellikle tanı koydurucudur; ancak kolesistite eşlik eden safra yoları yada pankreas hastalıklarında şüphe edildiğinde diğer yöntemlerden de yararlanılması gerekebilir.
Tedavi
Akut kolesistitin tedavisi tartışmalıdır. Hastalığın başlangıcından itibaren ilk 24-72 saat içinde başvuran hastalarda en uygun tedavi cerrahidir. Laparoskopik cerrahi tercih edilir; ancak açık cerrahiye dönülme ihtimali enfeksiyon gelişmeden yapılan safra kese ameliyatlarına göre daha yüksektir. Hastalığın daha geç dönemlerinde başvuran ya da yandaş hastalıkları nedeniyle genel durumu ameliyat için uygun olmayan hastalar hastaneye yatırılarak antibiyotik ile tedavi edilebilirler. Yeni bir atağın gelişmesini engellemek için bu hastalara 4 – 6 hafta sonra cerrahi uygulanmalıdır. Takipleri sırasında bulguları yatışmayan, safra kesesinin delinmesi ihtimali olan hastalarda safra kesesine cilt üzerinden dren yerletirilebilir (perkütan kolesistostomi).
Seyir
Uygun şekilde tedavi edilen akut kolesisitit genellikle sorunsuz seyreder. Hastalık bazen kendi kendini sınırlandırabilir. Tedavide gecikilenlerde ya da yandaş hastalığı olanlarda safra kesesinin delinmesi, safra yollarının enfeksiyonu ya da karın içi enfeksiyon gibi ölümle sonuçlanabilecek istenmeyen etkiler gelişebilir. Ölüm riski taşsız kolesistitte taşlı kolesistite göre daha yüksektir.