Aort Koarktasyonu (Aort Darlığı)
Aortun (kalpten çıkan ana atar damar) seyri boyunca herhangi bir seviyede görülebilen doğuştan bir darlıktır. Tüm doğuştan kalp hastalıklarının %8’ini oluşturur.
Cinsiyet
Erkeklerde kızlara göre 3 kat daha sıktır.
Belirti ve Bulgular
Aorttaki darlığın yerine göre iki tipi vardır. Preduktal (çocuk) tipinde darlık duktustan öncedir. Bu tip darlıkta duktus hemen daima açıktır. Postduktal (erişkin) tipindeyse darlık sol kol atardamarının aorttan ayrıldığı noktanın hemen sonrasında, duktusun aortaya bağlandığı seviyededir. Postduktal tip darlık, bütün aort koarktasyonlarının yaklaşık %75’ini oluşturur.
Aort koarktasyonlu olguların %46’sında aort kapağı iki kapakçıklıdır. Bu hastalarda sık görülen diğer anomaliler arkus aortanın tübüler hipoplazisi (ana atar damarın az gelişmesi), patent duktus arteriozus (PDA) ve ventriküler septal defekttir (VSD) .
Bu hastalarda hipertansiyona, sol kalp yetmezliğine ve bacaklarda dolaşım bozukluğuna bağlı belirtiler vardır. Bunlar nefes darlığı, baş ağrısı, burun kanaması, çabuk yorulma ve yürümekle ortaya çıkan bacak ağrısıdır. Fizik muayenede sıcak el, soğuk ayak bulgusu saptanabilir. Şah damarında belirgin ve sıçrayıcı nabız saptanır, alt ekstremite nabızları zayıf ve gecikmelidir. Üst ve alt ekstremiteler arasında sistolik kan basıncı farkı 20 mmHg’dan fazladır.
Kol ve bacak arasındaki basınç farkı eforla artar. Göğüs kafesinde kalp atımları dışarıdan hissedilebilir. En iyi sırtta, kürek kemikleri arasında duyulan sistolik bir üfürüm vardır. Ayrıca göğüs ön duvarında devamlı bir üfürüm duyulabilir. Aort koarktasyonu tedavi edilmezse beyin kanaması, aort damarında yırtılmalar ve balonlaşmalar, sol kalp yetmezliği, kalp zarı iltihabı ve miyokard infarktüsü (kalp krizi) görülebilir.
Tanı
Tanı fizik muayene bulguları, akciğer grafisi, EKG, ekokardiyografi ve anjiografi ile konur.
Tedavi
Semptomatik olan bütün hastalarda erken cerrahi tedavi gereklidir. Belirtisi olmayan çocuklarda 4 yaşında veya en geç okul döneminden önce ameliyat yapılmalıdır. Ameliyatta kısa darlığı (stenozu) olanlarda darlık çıkarılarak sağlıklı damar uç uca birleştirilir. Darlığın uzun olduğu olgularda ek plastik rekonstrüksiyon yapılır (Örneğin; sol subklavian arterden yararlanılabilir). Cerrahi mortalite (ölüm) %1’den azdır. Kalp yetmezliği olanlarda ve bebeklerde ise ölüm daha fazladır.
Hastanın birlikte başka kalp anomalileri varsa cerrahi ölüm hızı %25’e dek yükselebilmektedir. Diğer bir tedavi seçeneği perkütan balon anjioplastidir. Kasık atar damarından ya da şah damarından girilerek balon kateter yardımı ile darlık genişletilir. Sıklıkla daha önce ameliyatla düzeltilmiş ve tekrar darlık gelişmiş rekoarktasyonların ve daha az sıklıkla yeni tanı almış ve ameliyat edilmemiş koarktasyonların tedavisinde uygulanır. Hastalarda infektif endokarditi (kalp zarı enfeksiyonu) önlemek için antibiyotik verilmeli ve varsa kalp yetmezliğinin tedavisi yapılmalıdır.
Seyir
Ameliyat olmayan hastalarda en fazla yaşam beklentisi 30-35 yaşına kadardır. Bir yaşından önce ameliyat olmuş olan hastalarda 7 yıl içinde %54 sıklığında koarktasyonun tekrarlayabildiği bildirilmiştir. Sadece aort koarktasyonu bulunan hastalarda ameliyat sonrası 5 yıllık yaşam yüzdesi 100 iken, beraberinde kalp anomalileri olanlar da bu rakam %75 civarındadır.
Aort Koarktasyonu , Aort Darlığı