Beyin Apsesi
Herhangi bir sebeple beyne yerleşen bir enfeksiyon ajanının oluşturduğu ve zamanla bir kapsül ile sınırlanan cerahatli hastalık durumudur.
Yaş
Her yaşta görülebilir
Cinsiyet
Kadınlarda daha fazla görülür.
Risk Faktörleri
Orta kulak iltihabı ve sinüzit enfeksiyonları beyne yayılarak beyin apsesine neden olabilir. Akciğer anomalileri ve doğuştan siyanotik kalp hastalığı olanlar, bakteriyel kalp zarı iltihabı (endokardit) ve yine delici kafa travması geçirmiş olanlarda apse gelişme olasılığı daha sıktır.
Belirti ve Bulgular
Beyin apsesinin özgün bir bulgusu yoktur. Enfeksiyon ajanının cinsine göre hastada ateş, halsizlik, baş ağrısı gibi enfeksiyon hastalığı belirtileri nadiren olabilir. Apsenin ya da çevresinde oluşan ödemin beyin dokusunu basması sonucu baş ağrısı, bulantı, kusma, ellerde ve/veya kollarda kuvvetsizlik, havale geçirme görülebilir.
Tanı
Beyin apseleri sıklıkla bakteri kökenlidirler. Tanı koymak için kan tahlili yararlı olabilir. Enfeksiyona bağlı olarak beyaz küre sayısı normalin üzerinde olabilir. İlerlemiş abseler genellikle bilgisayarlı beyin tomografisi ve manyetik rezonans görüntüleme tetkiklerinde kolayca görülebilmektedir.
Tedavi
Apse şüphesinde ve oluşumunun başlangıç döneminde, uygun antibiyotiklerin kullanılması yararlı olabilir. İdeal antibiyotik kullanımı, apsenin içinden örnek alıp enfeksiyona neden olan ajanın saptanması ve buna göre 6-8 haftalık antibiyotik tedavisi uygulanması şeklindedir. Beyin apsesinin çevresindeki ödem beyni sıkıştırabilir. Bu durumu engellemek amacı ile kortizon yararlı olabilir. Ancak, kortizonun yüksek dozlarda kullanılması antibiyotiklerin etkisini azaltmaktadır. Genellikle, apsenin boşaltılması ve cerrahi olarak çıkarılması ile iyi sonuçlar alınmaktadır.
Abse boşaltılması; kafatasına küçük bir delik açarak özel ponksiyon iğneleri ile yapılabilir. Apsenin tam olarak çıkarılabilmesi için ise kafatası kemiğinin bir bölümü kaldırılmalı (kranyotomi) apse eksize edilmeli ve sonrasında kemik tekrar yerine konmalıdır. Apsenin cerrahi müdahaleye daha uygun hale gelmesi için etrafında kapsül oluşmasını beklemek daha doğrudur. Bu süre yaklaşık 15 gündür. Yine, kortizonun yüksek dozlarda kullanılması kapsül oluşma süresini uzatmaktadır.
Seyir
İleri etkili antibiyotiklerin kullanıma girmesi ve cerrahi tekniklerin ilerlemesi ile ölüm oranı %10’lara kadar düşmüştür. Ancak, hastaların yansı hastalıktan etkilenerek bazı sakatlıklarla kalabilmektedirler. Tanı, zamanında konulmaz ise ölüm oranı %40-60’lara, apse beyin odacıklarına açılmış ise ölüm oranı %100’lere kadar yükselebilmektedir.