Beyin Kanaması Neden Olur ?

Beyin Kanaması

Kafatası kemikleri ile çev­rili olan beynin etrafında ya da içinde, nor­mal bir damarın veya anormal bir damarsal yapının travma ya da kendiliğinden bir se­bep ile yırtılması sonucu oluşan kanamadır.

Yaş

Travmatik kanamalar çocuklarda, da­marsal bozukluğa bağlı kanamalar erişkin­lerde daha sık görülür.

Cinsiyet

Genel olarak her iki cinsiyette de eşit, bazı özel beyin kanaması tipleri kadın­larda, bazıları ise erkeklerde daha sık görü­lebilir.

Risk Faktörleri

Trafik kazası, yüksekten düşme gibi sebeplerle oluşan travmatik be­yin kanamaları sıklıkla kemik ile beyin zarı (epidural kanama) ya da beynin iki zan ara­sında (subdural kanama) olmaktadır. Subdural kanamanın süreğen şekli özellikle yaşlı, alkol kullanan ve kanama pıhtılaşma bozukluğu olan kişilerde ufak bir travma sonrası görülebilir. Beyin dokusu içine olan kanamaların (intraserebral kanama) çoğu yüksek tansiyona (hipertansiyon) bağlı olarak gelişir. Bu tip kanamaların gelişmesinde  alkol-sigara kullanımı ve karaci­ğer fonksiyon bozukluğunun bulunması risk faktörleridir. Kokain kullanımı ve amfetamin kullanılması bu tip kanamaya ne­den olabilir.

Damar duvarında zaman için­de oluşan bir baloncuğun (anevrizma) pat­laması sonucu oluşan kanama ise beynin arasındaki ve içindeki boşluklara yayılır (subaraknoid kanama). Doğuştan var olan bir damar yumağı (arteriovenöz da intraserebral (beyin içi) veya subaraknoid kanamaya sebep olabilir. Bazı enfeksiyon hastalıklarının (bakteryel, herpes) da nadir de olsa beyin ka­namasına neden olabileceği göz önünde bulundurulmalıdır.

Belirti ve Bulgular

Ani gelişen kanamalar­da, özellikle travmatik kanamalarda, hasta­da önce unutkanlık, baş ağrısı, daha sonra bulantı, kusma ve uyku hali gibi belirtiler gelişebilir. Yer ve zaman farkındalığı bozu­labilir. Hasta havale geçirebilir. Şuur kapa­nıp koma oluşabilir. Beynin kanama tara­fından hızla sıkıştırılması ve göze giden si­nirlerden birinin üzerinde bası oluşması so­nucu bir göz bebeği genişler. Bu belirti acil cerrahi müdahaleyi gerektirecek bir beyin kanamasının işareti olabilir. Hipertansiyo­na bağlı kanamalarda bir vücut yarısında felç ve konuşma bozukluğu görülebilir. Şu­ur yavaş veya hızlı bir şekilde kapanabilir. Damar baloncuğuna (anevrizma) bağlı ka­namaların ilk belirtisi genellikle çok şiddet­li baş ağrısıdır. Hasta bu durumu “hayatım­da hissettiğim en şiddetli baş ağrısı, sanki kafamın  içinde bir şey yırtıldı” diye tarif eder. Damar yumağına bağlı kanamalar yu­karıda tarif edilen birçok belirti ile gelebile­ceği gibi, tek belirti sadece havale geçirme olabilir.

Tanı

Travma sonucu oluşan kanamalara kafatasındaki bir çatlak ya da kırık neden olabilir. Bu durumda ilk çekilecek film (röntgen) kafatasının  ön ve yandan direkt grafileridir. Daha ileri tetkik olarak bilgisayarlı beyin tomografisi yapılabilir. Manyetik rezonans görüntüleme ile, beynin damarsal anomali­leri sonucu oluşan kanamalar çok daha de­taylı olarak görüntülenebilir. Eğer hastada damar baloncuğundan (anevrizma), damar yumağından veya atar damar ile toplar da­mar arasında oluşan anormal bir geçişten (fistül) şüphe ediliyor ise tanıyı koymak için beyin aniyografisi yapmak gereklidir. Belden iğne ile beyin-omurilik sıvısı alınarak  subaraknoid kanama tanısı konabilir.

Tedavi

Tedavide, kanamanın ilerlememesi ve tekrar etmemesi öncelikle sağlanmalı­dır. Travma sonrası oluşan kanamalarda hastanın dikkatle izlenmesi doğrudur. Hi­pertansiyona bağlı intraserebral kanamalar­da kan basıncı mutlaka kontrol altına alın­malıdır. Damar baloncuğu (anevrizma) sonrası kanamalarda baloncuğun tekrar ka­nama ihtimali her zaman mevcuttur. Bu tip hastalarda kan basıncı düzenli tutulmalı, hasta huzurlu bir odada gözleme alınmalı ve ıkınacak, efor yaptıracak her tür olay­dan kaçındırılmalıdır. Bu tip hastaların nö­bet geçirmemesi için koruyucu ilaç tedavi­si verilmelidir.

Kitle etkisi yapan ve beyni sıkıştıran her kanama, eğer kendiliğinden çözülemeyecek durumda ve hayatı tehdit etmekte ise ameliyat ile boşaltılmalıdır. Ameliyat için kafatası açılıp (kranyotomi) kanama boşaltılır ve daha sonra kafatası ke­miği yerine konarak kendi kendine kayna­masına olanak verilir. Kanamanın boşaltıl­ması kadar kanamanın nedeninin, dolayısı ile tekrar kanama oluşma ihtimalinin orta­dan kaldırılması şarttır.

Damar baloncuğu (anevrizma), açık ameliyat uygulanarak, ba­loncuğun boynuna bir klip (mandal benze­ri özel bir alet) konarak damarın dışından kapatılması ve içine kan dolmasının engel­lenmesi şeklinde tedavi edilebilir. Diğer bir yöntem ise açık ameliyat yapmadan dama­rın içinden bir kateter geçirerek (endovasküler yöntem) baloncuğun içini özel tel ya­pısında bir madde (koil) İle doldurmaktır.

Damar yumağı (arteryovenöz malformasyon: AVM) ve atar damar ile toplar damar arasındaki fistül ya açık ameliyat ile çıkarı­lır veya ameliyat dışı bir yöntem olan da­mar içinden müdahale yöntemi ile içi dol­durulup tekrar kanaması önlenir. Kanama­nın ikincil birçok etkisi olabilir. Bunlardan birisi beynin odacıkları  içerisindeki sıvının (beyin omurilik sıvısı) emilememesi sonu­cu toplanmasidir (hidrosefali). Bu tip hasta­larda, ya geçici olarak belden ya da beyin­den sıvıyı boşaltarak, veya kalıcı olarak su­yu beyin odaciklarından karına özel bir hortum sistemi ile (şant) boşaltarak bulgu­ların İlerlemesi engellenebilir.

Kafa travmasına bağlı kanamalarda cerrahi müdahalenin zamanında yapılması seyir üzerinde son derece etkilidir. Özellik­le subdural kanamalarda kaybedilen her da­kikanın önemi  büyük  olmaktadır.   Hiper­tansiyona bağlı olarak gelişen kanamalarda hastanın kan basıncı kontrol altına alına­maz ise klinik tablo ağırlaşabilir. Anevriz­maya bağlı kanamalarda, İlk 24 saat İçinde, kanamanın tekrar etmesi halinde hastanın kötüleşmesi hatta kaybedilmesi ihtimali ol­dukça yüksektir. AVM’ ler beyin kanamala­rının diğer bir nedenidir. Ameliyat esnasın­da tamamen çıkartılamayan bu hastalıkla­rın da tekrar kanama ihtimali bulunmakta­dır. Genel olarak, beyin kanaması nedeni ameliyata alınan bir hastanın ameliyata girerken durumu ne kadar ağır ise, ameli­yat sonrası sonuçlar da o kadar az yüz gül­dürücü olmaktadır.

Yorum yapın