Burun Kanaması
Burun kanamaları ön ve arka kanamalar olarak ikiye ayrılır.
Ön kısımdaki kanamalar; burun septumunda (burun boşluğunu ortadan ikiye ayıran kemik ve kıkırdaktan oluşan yapı) burun girişinden yaklaşık 1 cm arkada yer alan ve pek çok damarın bulunduğu bölgeden (Little bölgesi) olur. Ön ve arka taraftan olan kanamalar yaklaşım açısından da farklılık gösterir.
Yaş
Her yaşta görülebilir. Ancak çocuklarda ve yaşlılarda daha sık görülür.
Cinsiyet
Erkeklerde (%58), kadınlara (%42) göre daha sık görülür.
Risk Faktörleri
Üst solunum yolu enfeksiyonları, septum deviasyonu (burun septumundaki eğrilik) gibi faktörler damarları örten mukozanın kurumasına ve bozulmasına yol açarak ön taraftan kanamalara neden olabilirken, hipertansiyon ve kanama pıhtılaşma bozuklukları arka kısımdan kanamalara yol açabilir. Buruna gelen darbeler ve burun ameliyatlarını takiben kanama olabilir. Ayrıca damar yapısı bozuklukları ve bazı damarsal tümörler kanamanın nedeni olabilir.
Belirti ve Bulgular
Burun kanaması genellikle aniden burundan kan damlaması şeklinde olur. Kan arka tarafa geniz bölgesine doğru akabilir. Yutularak mide bulantısına yol açabilir. Hastada soğuk algınlığı varsa buna bağlı burun tıkanıklığı, burun akıntısı gibi şikayetler olabilir. Septum deviasyonu varsa buna bağlı burun tıkanıklığı olabilir. Hipertansiyona bağlı kanamalarda kanama öncesi baş ağrısı gibi şikayetler de olabilir. Kanama pıhtılaşma bozuklukları olan hastalarda diğer bölgelerde de kanamaya meyil olabileceğinden morluklar veya uzun süren kanamalar olabilir.
Tanı
Klinik olarak konulur. Adrenalin emdirilmiş pamuklar buruna yerleştirilir. Bu sayede hem kanama durabilir, hem de burun pasajı genişler, kan ve pıhtılar temizlenir ve iyi bir muayene için uygun ortam sağlanır. Burun muayenesi yapılarak kanamanın yeri ve burunda kanamaya neden olabilecek yapısal bozukluklar araştırılır. Hastanın boğazına bakılarak genizden kanama olup olmadığı saptanır. Gerekirse endoskopik muayeneler yapılarak daha detaylı bilgiler toplanabilir. Kanama durdurulduktan sonra hastada aşırı kan kaybı olduysa tam kan sayımına, bunun yanında kanama pıhtılaşma parametrelerine bakılmalıdır. Biyokimya değerlerine bakılmalıdır. Hipertansiyon varsa da kanama ile birlikte genellikle düşer. Özellikle şüpheli hastalarda kan basıncı takibi yapılmalıdır.
Tedavi
Burun kanaması meydana geldiğinde hasta evinde, işinde veya sokakta olabilir. Özellikle önden olan burun kanamaları alınan bazı basit tedbirlerle durabilir. Mümkünse burun bol soğuk suyla yıkanmalıdır. Bu yapılamazsa burun baş ve işaret parmakları arasında olabildiğince yüze yakın yerden tutularak baskı uygulanmalıdır. Sık yapılan bir hata hastanın öne eğilmesi veya arkaya doğru yatmasıdır.
Yapılması gerekense hastanın başının dik pozisyonda tutulmasıdır. Bu şekilde birkaç dakika beklenmelidir. Burun sırtına soğuk tatbiki de yapılabilir. Burun kanaması durmazsa acilen hastaneye başvurmak gerekir. Kanama dursa bile nedeninin araştırılması açısından bir KBB doktoruna başvurmak gerekir. Hastaneye başvuran hastalarda ilk olarak tamponlar konularak kanama yeri tespit edilir ve burun muayenesi yapılır. Kanama yeri tespit edilirse gümüş nitrat çubuklarla kanayan damarlar yakılarak sorun çözülebilir. Ancak bu İşlem iki taraflı ve yaygın olarak yapılmamalıdır. Ayrıca kanama bozukluğu olan hastalarda da kullanılmamalıdır.
Basit kanamalar burun mukozasının kurumasını engelleyecek merhemler kullanılarak da tedavi edilebilir. Yoğun burun kanaması varsa ve durmuyorsa, kanama bozuklukları varsa, arkadan kanama varsa burun içine ve burun arka kısmına birkaç gün kalabilecek şekilde tamponlar konabilir. Bu yollarla da durdurulamayan kanamalarda cerrahi olarak burun damarlarının bağlanması veya anjiyografi ve embolizasyon (damarın tıkanması) gibi yöntemler uygulanabilir. Ayrıca hastada septum deviasyonu saptanırsa septoplasti gibi düzeltici ameliyatlar önerilir. Burun kanaması geçiren hastalar kanamanın tekrarlamaması için burunlarını kuvvetli temizlememeye, ağız açık hapşırmaya, sıcaktan kaçınmaya, burunlarını karıştırmamaya ve aspirin gibi ilaçları kullanmamaya dikkat etmelidirler.
Seyir
Burun kanamasında seyir genellikle çok iyidir; ancak çok yoğun kanamalar sonrasında dolaşım bozukluğuna neden olacak düzeyde fazla kan kaybı olabilir. Bu durumda uygun müdahale hızla yapılamazsa kanama ölümle sonuçlanabilir.