Eritema İnfeksiyozum (Beşinci Hastalık) Nedir?
Parvovirüs B19 ‘un neden olduğu, genellikle çocuklarda görülen bir enfeksiyon hastalığıdır. Kızlarda görülme oranı erkeklerden biraz daha fazladır. Hastaların %70’i 5-15 yaş arasındaki çocuklardır.
Klinik
Kuluçka süresi 7-10 gün (4-21 gün)’dür. Belirtisiz enfeksiyonlar sıktır. Temastan yaklaşık bir hafta sonra hafif, klinik öncesi belirtiler (baş ağrısı, ateş, boğaz ağrısı, kaşıntı, burun akıntısı, karın ağrısı, eklem ağrısı) ortaya çıkar ve 2-3 günde kaybolur. Yaklaşık 7 günlük bir bulgusuz dönemden sonra tipik döküntü ortaya çıkar.
Döküntünün 3 dönemi vardır: Önce yüzde kırmızı, “tokat yemiş çocuk görünümü” olarak tarif edilen kızarıklık ve ağız etrafında solukluk görülür. Genellikle 1-4 günden sonra gövdede ve kol ve bacakların gövdeye yakın kısımlarında dantel görünümünde pembe-kırmızı döküntü gelişir. Üçüncü dönemde ise kaybolan döküntünün haftalar veya aylar sonra egzersiz, iritasyon, banyo veya güneşe çıkma gibi uyanlarla tekrarlaması söz konusudur. Döküntü özellikle yetişkinlerde kaşıntılıdır.
Komplikasyonlar (istenmeyen etkiler): Artrit (eklem iltihabı, genellikle parmaklar tutulur, temastan 2-3 hafta sonra gelişir, daha çok yetişkin kadınlarda görülür), kırmızı kan hücrelerinde (eritrosit) erken yıkıma bağlı kansızlığı olan (kronik hemolitik anemi) hastalarda tüm kan hücrelerinde ani azalma (aplastik krizler), hidrops fetalis (yaygın ödemli yeni doğan, gebeliğin erken döneminde hastalığı geçiren annelerin çocuklarının %10’unda görülebilir. Doğuştan sakatlık bildirilmemiştir, bu nedenle kürtaja gerek yoktur.
Epidemiyoloji ve bulaşma: Bulaşma genellikle solunum yolu salgılan ile olursa da, atıklarla ve kan nakli veya anneden bebeğe geçiş şeklinde parenteral (kan yolu) bulaşma da bildirilmiştir. Daha çok kış ve ilkbahar aylarında görülebilir, 4-7 yılda bir salgınlar yapar. Ev içi temaslarda bulaşma riski %30-50’dir.
Tanı
Döküntünün tipik olması ve hastalığın sonucunun iyiliği nedeniyle laboratuar testi gerekmez. Akyuvar (lökosit) sayısı genellikle normaldir, hafif eozinofil sayısında artış görülebilir. Birlikte hemolitik anemi (alyuvarlarda erken yıkım), gebelik veya artrit (eklem iltihabı) varsa kan testleri gerekebilir.
Ayırıcı Tanı
Kızamık, rubella, rozeola infantum, kızıl, riketsiyal ve enteroviral döküntüler, sistemik lupus eritematozus (SLE), ilaç döküntüleri ve alerjik döküntüler.
Tedavi
Özgül tedavi yoktur. Bulgulara yönelik tedavi (ateş düşürücü, kaşıntı için antihistaminik) uygulanabilir. Vakaların aşırı sıcaktan ve güneş ışığından uzak tutulmaları uygun olur.
Korunma
Hastanın tecrit edilmesine (izolasyon) gerek yoktur. Hastalarla temastan kaçınma, el yıkama önemlidir. Aşısı henüz mevcut değildir.