Guatr (Hipertiroidizm)
Hipertiroidi; tiroid bezinin aşırı çalışması sonucu tiroid hormon yapım ve salgılanmasının artması ile ortaya çıkar. En sık görülen şekli otoimmün hastalıklar dediğimiz vücudun kendi dokularını yabancı tanıması ve onlara karşı antikor dediğimiz protein yapıda moleküller oluşturması sonucu ortaya çıkanlardır. Bu hastalıkta yapılan antikorlar tiroid bezini uyaran, fazla çalışmaya zorlayan antikorlardır. Bir diğer sık görülen neden ise tek veya çok sayıda fazla çalışan nodüllerin tiroid dokusunda bulunmasıdır. Bunlar dışında seyrek olarak kadınlarda mol denilen hastalıkta, aşırı iyot kullanımı sonrası, ilaç olarak fazla miktarda tiroid hormon alınması veya tiroid bezinin çalışmasını kontrol etlen hipofizden salgılanan hormonun fazla miktarda yapılması sonucu hipettiroidizm ortaya çıkabilir.
Kanda tiroid hormonları tiroid bezinin harap olması sonrasında yükselebilir. Tiroid bezi yaklaşık birkaç aylık hormon depolayabilen bir organdır ve harabiyetinde bu hormonlar hızla dolaşıma geçerek tiroid hormon seviyelerini yükseltirler. Bu durumda ortaya çıkan patolojik tablo geçicidir. Bu patolojik durumlar için “tiroidit” ler bölümüne bakınız.
Yaş
Genellikle genç erişkinlerde sık görülür.
Cinsiyet
Kadınlarda daha sık görülür.
Risk Faktörleri
Otoimmün hastalıkların ortaya çıkışında önemli risk faktörleri arasında stres, iyot kullanımı, viral enfeksiyonlar, sigara sayılabilir. Kontrastlı madde kullanılması, kalp ritmini düzenleyici amiodaron yapısındaki ilacın kullanılması iyotun yaptığı hipettiroidizm için önemli risk faktörleridir.
Belirti ve Bulgular
Hipertiroidizmin en önemli belirtileri iştahın iyi olmasına rağmen hızlı kilo kaybı, aşırı sinirlilik, terleme, çarpıntı, uykusuzluktur. Bu hastaların metabolizmaları hızlandığından çok yemelerine rağmen kilo kaybederler. Sıcak yerlerde bulunmak istemezler. Bağırsak hareketleri hızlanır, dışkı yapma alışkanlıkları değişir. Günde birkaç kez dışkı yaparlar. Dışkı sıklığında artış sık ortaya çıkmasına rağmen seyrek olarak aşikar ishale neden olurlar. Özellikle yaşlı, önceden kalp problemi olan hastalarda çarpıntı kalp yetmezliğinin ortaya çıkmasını kolaylaştırır. Bu hastalarda kan şekeri yükselmesine eğilim vardır. Bazen aşikar şeker hastalığı ortaya çıkar. Bunun sonucu hastalar çok su içer sık idrara çıkarlar. Kadınlarda adet düzensizlikleri ortaya çıkabilir. Kanama miktarı azalır, kanamalar arası süre uzar.
Muayenede hastaların nabız sayısı yüksek, büyük tansiyonları yüksek, küçük tansiyonları düşük bulunur. Hastaların çoğu zayıftır. Cilt ince, yumuşak, nemli ve sıcaktır. Saçlar ince parlak, çabuk dökülürler. Hastaların bakışları canlıdır. Bazen göz kapaklarında çekilmeler olur ve göz büyümüş ya da dışarı doğru fırlamış gibi bir intiba verebilir. Kalp sesleri sert, hızlıdır. Seyrek olmayarak ritim düzensizlikleri ortaya çıkar. El ve ayaklarda hatta bazen tüm vücutta titremeler dikkati çeker. Tiroid büyümüş veya normal büyüklüktedir. Büyüme her tarafta yaygın veya nodüller şeklinde olabilir.
Tanı
Kanda tiroid hormon ve TSH seviyelerinin ölçülmesiyle konur. Hormon yüksekliğinin tiroidde yapım nedeniyle olduğunu göstermek için tiroid sintigrafi denilen görüntüleme yöntemi uygulanmalıdır. Gerektiğinde tiroide yönelik antikorlar ölçülebilir.
Tedavi
Hastanın hipertiroidisi tiroidin aşırı çalışmasına bağlı ise öncelikle antitiroid ilaçlar dediğimiz tiroid hormon yapımını engelleyen ilaçlar başlanır. Bu ilaçlarla ortalama 6-8 haftada tiroid fonksiyonları normale döner. Bundan sonraki aşamada hastalığın kalıcı tedavisi gündeme gelir. Eğer neden otoimmün ise tiroid bezi çok büyük değilse uzun süreli antitiroid ilaçlarla tedavi yapılabilir. Bu şekilde hastaların yaklaşık %50’si iyileşir. Aksi durumlarda cerrahi veya radyoaktif iyot dediğimiz radyoaktivite işaretli iyotun (RAİ) kullanımı gündeme gelir. En sık kullanılan RAİ tedavisidir. Bu tedavi verildiğinde iyotun büyük çoğunluğu tiroid tarafından tutulur. Radyoaktivite orada dokularda kalıcı harabiyete neden olarak iş yapan tiroid dokusu azaltılmış olur. Tedaviden sonra hipotiroidi dediğimiz tiroid hormon yetersizlikleri ortaya çıkabilir. Bir diğer alternatif cerrahidir. Büyük tiroidlerde, malign (kötü) hastalık şüphesi olanlarda, nefes borusuna baskı varsa cerrahi uygulanır.
Seyir
Tedavisi uygun yapılanlarda seyir iyidir. Ancak çok yaşlı, kalp yetmezliği gelişmiş uzun süreli tedavi almamış hastalarda tirotoksik kriz gündeme gelir. Hastalar bu nedenle nadiren kaybedilebilir. Hem cerrahi hem de RAİ sonrası hipotiroidi gelişme riski yüksektir.
guatr, guatr hastalığı, guatr nedir, guatr hastalığının belirtileri, guatr belirtileri, guatr sebepleri, guatr nedenleri, guatr tanisi, guatr diyeti, guatr bitkisel tedavi, guatr tedavisi, guatr ameliyatı, hipertiroidi, hipertiroidi hastalığı, hipertiroidi nedir, hipertiroidi hastalığının belirtileri, hipertiroidi belirtileri, hipertiroidi sebepleri, hipertiroidi nedenleri, hipertiroidi tanisi, hipertiroidi diyeti, hipertiroidi bitkisel tedavi, hipertiroidi tedavisi, hipertiroidi ameliyatı,