Gut Hastalığı

Gut Hastalığı Nedir, Tanı ve Tedavisi :

Hiperürisemi denilen kanda artmış ürik asit düzeyi, tekrarlayan artrit (eklem iltihabı) atakları ve dokularda ürat kristallerinin birikmesi ile karakterli bir hastalıktır.

Yaş: Hastalık tipik olarak, fazla kilolu ve düzenli alkol alan, genellikle 40 yaş üzerindeki erkeklerde gözlenir.

Cinsiyet: Kadınlarda menapoz sonrasında gut hastalığı gelişebilir. Ancak gut daha çok erkek hastalığı olarak bilinir.

Risk faktörleri

Gut hastalığının nedeni, vücuttaki ürik asit fazlalığıdır. Ancak her hiperürisemili bireyde gut gelişmeyeceğinin de akılda tutulması gerekir. Ürik asit, sağlıklı kişilerin kanında normalde pürin metabolizmasının yıkım ürünü olarak bulunur.

Kanda ürik asit artışı; ya ürik asidin yapım fazlalığından ya da böbreklerden yeterince atılamamasından kaynaklanır. Bazı enzim anormallikleri, kırmızı et, balık ve baklagiller gibi pürinden zengin yiyecekler veya alkolün aşırı miktarda tüketilmesi, lösemi gibi hastalıklar veya böbrekten atılımı azaltan bazı ilaçlar hiperürisemi nedenlerindendir.

Gut hastalığı; genellikle hipertansiyon, hiperlipidemi (kan yağlarında artma), alkol ve obezite ile birlikte görülür.

Belirti ve Bulgular

Gut hastalığı; kalıtsal faktörler veya altta yatan bazı kan hastalıkları gibi başka hastalıklarla ilişkili olarak ortaya çıkabilir. Tüm romatizma türleri arasında en ağrılı durumlardan biridir. Erkeklerde gözlenen en sık yangısal artrit nedenidir. Gut; bazı eklemlerde ani başlayan ağrı, duyarlılık, kızarıklık, şişlik ve ısı artışı ile seyreden şiddetli artrit ataklarına neden olur. Genellikle her seferinde bir eklem etkilenir ve bu eklem çoğunlukla ayak başparmağı eklemidir.

Gut; ayak bileği, diz, dirsek ve el bileği gibi diğer eklemleri de etkilemektedir. Çok ani gelişen atakların ilki genellikle gece olur. Bu ataklar; aşırı alkol tüketimi, uzun süre aç kalma veya çok sıkı diyet, aşırı yorgunluk veya ameliyattan kaynaklanan stres, travmalar, yaralanmalar, şiddetli geçirilen bir hastalık sırasında duyulan endişe, idrar söktürücü tansiyon ilaçlarının kullanımı (diüretikler), kemoterapi gibi durumlar sonucunda ortaya çıkabilir. Akut ataklar sonrasında genellikle sessiz bir dönem geçirilir. Tedavisiz hastalarda takiben ataklarda yinelemeler olur. Giderek atak araları kısalarak süreğen bir dönem başlar. Bu dönemde çok sayıda eklem hastalıktarı ağır şekilde etkilenebilir. Yumuşak dokularda ürat kristallerinin birikimine bağlı tofüs denilen yumrular oluşabilir. Benzer şekilde ürat birikimi böbrek dokusunu da etkiler, ayrıca böbrek taşları oluşabilir. Sonuçta; böbrek fonksiyon bozukluğu gelişebilir.

Tanı

Öncelikle gut atağını diğer romatizmal hastalıklardan ayırmak gerekir. Fizik muayene ve tıbbi öykü, tanı ve ayırıcı tanı için çok değerlidir. Ayrıca hasta bazı kan ve idrar testleri ile değerlendirilir. Eklem sıvısında ürat kristallerinin görülmesi ile tanı konur.

Tedavi

Gut hastalığının tedavisinde ilk aşamada; zayıflama, pürin açısından zengin gıda tüketiminin azaltılması, kandaki yağların düşürülmesi, kan basıncı kontrolü ve yaşam biçimi ile ilgili değişiklikler (alkol tüketiminin önlenmesi ) gibi önerilere uyulmalıdır.

Gut tedavisi aşağıdaki klinik evrelere göre yapılmalıdır:

1. Akut gut atağının tedavisi

2. Tekrarlayan artrit ataklarının ve gelişebilecek problemlerin önlenmesi

Akut gut atağının tedavisinde hasta eklemin dinlendirilmesine özen gösterilmeli ve süratle eklem şişliği ve ağrıyı giderecek tedaviye başlanmalıdır. Tedavide doktor kontrolünde steroid olmayan antiromatizmal ağrı kesiciler veya kolşisin kullanılmaktadır.

Tekrarlayan atakların ve gelişebilecek problemlerin önlenmesinde amaç; ürik asit düzeyini normale indirmek ve bunda devamlılık sağlamaktır. Sık gut atağı geçirenler, tofüs veya böbrek taşı olanlar ürik asit düzeyini düşürücü tedaviye alınmalıdır. Atakların önlenmesinde ise, kolşisin seçkin bir ilaçtır.

Seyir

Kilo verme, diyet ve yaşam biçimi ile ilgili diğer değişikliklerin yapılması, önerilen ilaçların düzenli kullanılması durumunda hastalık genellikle iyi bir seyir göstermektedir.

Yorum yapın