Hidrosel Nedir?
Hidrosel; testisi (erbezi) saran kese (skrotum) içerisinde sıvı birikmesine verilen addır. Çoğu belirgin bir neden olmaksızın gelişir, zararsızdır ve müdahale gerektirmez. Gerektiğinde yapılacak küçük bir ameliyatla sorun çözülür. Olguların çok azında ise hidrosel gelişimi, testise bağlı altta yatan bir nedene bağlıdır. Skrotum (testisleri barındıran kese) normalde gevşek ve yumuşaktır. Genellikle testisler skrotum içerisinde kolaylıkla hissedilirler. Vaz adı verilen bir tüple her iki testiste oluşan sperm penise taşınır. Bir testisin diğerine göre daha aşağıda durması normaldir. Normal bir testis düzgün bir koruyucu keseyle sarılı haldedir. Bu kese normalde hissedilemez ve testisin rahatça hareket edebilmesi için az miktarda kayganlaştırıcı sıvı üretir. Fazla sıvı skrotumdaki toplar damarlar yoluyla uzaklaştırılır. Üretilen ve uzaklaştırılan sıvı miktarı arasındaki denge bozulursa, bir miktar sıvı birikir. Skrotum içerisinde testisin hemen yanında bir kese içerisinde sıvı birikmesine hidrosel denir. Genellikle tek taraflıdır, ancak her iki tarafta birden oluşabilir. Hidrosel skrotum içerisinde içi sıvı dolu bir balonmuş gibi hissedilir. Düzgün sınırlıdır ve büyük kısmı testisin önünde yerleşmiştir. Boyutları çok değişkendir. Skrotumda şişlik nedeniyle doktora başvurmakta geciken yaşlı erkeklerde bazen çok büyük hidroseller görülür.
Yaş ve Cinsiyet
Hidrosellerin çoğu yetişkinlerde görülür ve yaşlı erkeklerde sıktır. Nedeni çoğu zaman bilinmez. Bazen de testisteki bir soruna (enfeksiyon, inflamasyon, travma, tümör) bağlı ortaya çıkan sıvı hidrosele neden olur. Bazı bebekler hidroselle doğarlar. Özellikle kasık fıtığı olanlarda görülür ve doğum sonrası erken dönemde ameliyatla düzeltilir. Bebekte hidroselle birlikte fıtık yoksa ve hidrosel kesesi basmakla boşalıyorsa, açık prosesus vajinalis denen ve karın boşluğu ile skrotum içini ilişkilendiren, kapanmamış bir kanaldan bahsedilir. Bu durumda 1 veya 2 yaş sonuna kadar beklemek ve kanalın kendiliğinden kapanmasına izin vermek doğru olacaktır. Hidroselin devam ettiği çocuklarda cerrahi girişim düşünülebilir.
Belirti ve Bulgular
Hidroseller normalde ağrısızdır. Büyük hidroseller boyutları nedeniyle huzursuzluk yaratabilir, yürüme ve cinsel aktivite sırasında sıkıntı verebilirler.
Tanı
Öykü ve fizik muayene bulgularıyla konur. Doktorunuz testisin sağlıklı olduğunu kontrol etmek isteyecektir. Testis muayenesini imkansız kılan büyük hidroseller lokal anestezi ile boşaltılarak testis hissedilebilir. Yine testisi incelemek amacıyla ultrasonografi kullanılarak altta yatan bir neden olup olmadığı araştırılabilir.
Tedavi
Hidrosel hiçbir belirti vermiyorsa bir seçenek hiçbir şey yapmayarak izlemektir. Büyür ya da sorun çıkarırsa fikir değiştirilebilir. Sıvı, bir enjektör ve iğne yardımıyla kolayca boşaltılabilir. Ancak birkaç ay içinde kese tekrar sıvıyla dolacaktır ve kesin çözüm sağlanamayabilir. Çok yaşlı ve cerrahiye uygun olmayan hastalar ve cerrahi tedaviyi kabul etmeyenlerde denenebilir, fakat enfeksiyon oluşturma riski taşıdığı bilinmelidir.
Hidroseller nispeten basit sayılacak bir cerrahi işlemle etkin şekilde tedavi edilebilirler.