İdrar Kaçırma (Enürezis) Nedir?
Enürezis;Altını ıslatma, yatak ıslatma, idrar kaçırma olarak tanımlanmaktadır.
Yaş
Küçük çocuklarda daha sık görülür. Bu sorun 5 yaşındaki her altı çocuktan birinde gözlenmektedir.
Cinsiyet
Erkeklerde kızlara oranla iki kat daha sık görülür.
Risk Faktörleri
Genetik etkenler sorunun ortaya çıkmasını önemli ölçüde belirlediği için ailesinde idrar kaçırma olan kişiler daha fazla risk altındadır. İdrar yollarında ortaya çıkan enfeksiyonlar ya da doğuştan gelen yapısal farklılıklar da riski arttırmaktadır. Bazı hormonların, özellikle de idrar miktarını azaltan ve geceleri daha fazla salınan bir hormonun (ADH, Anti Diüretik Hormon) bu çocukların bir bölümünde normalden daha az üretildiği gözlenmiştir. Uygun olmayan (örneğin çok erken başlatılan ya da sert cezalarla yapılan) tuvalet eğitiminin enürezisin ortaya çıkma olasılığını arttırdığı ileri sürülmektedir. Ayrıca aile düzenindeki önemli değişiklikler ve çocuğun yaşadığı kayıplar gibi zorlu yaşam olayları önemli risk etkenleri olarak görülmektedir.
Belirti ve Bulgular
Enürezis 5 yaşından büyük çocukların genellikle uyku sırasında idrar kaçırması ve bu davranışın çocuğun yaşamını etkileyecek sıklıkta ortaya çıkması olarak tanımlanır.
Tedavi
Her aile kısa bir dönem için de olsa, çocuklarının istemli olarak yataklarını ıslattıklarını düşünebilir. Bu durum çocuğa yönelik kızgınlık duygularını arttırabilir. Tedavide ilk adım olarak aile ve çocuğun sorunun doğası ile ilgili bilgilendirilmesi ve varsa uygunsuz tutumların (Örneğin yatağını ıslattığı için verilen cezaların) düzeltilmesi gereklidir. Sabahları hem ana babanın hem de çocuğun takvim üzerinde önceki gece ile ilgili (ıslak-kuru) kayıt tutmasının ve kuru gecelerdeki artışın ödüllendirilmesinin yararı gösterilmiştir. Akşam yemeklerinden sonra yapılacak sıvı kısıtlaması uykudaki idrar miktarını azaltabilir.
Çocuklar uyuduktan 1-1.5 saat sonra uyandırılıp tuvalete gitmeleri söylenirse sıvı kısıtlanmasının başarısı artabilir. Çocuğun gündüz idrarını yaparken birkaç kez kaslarını kasıp gevşetmesi, idrar torbası iyice dolduktan sonra tuvalete gitmesinin yararlı olabileceği öne sürülmüştür.
Alarm cihazı enürezis için en etkin tedavi yöntemleri arasındadır. Bu cihaz çocuk yatağını ıslatınca onu uyandırarak işlev görür. Önceleri her yatak ıslandığında zil çalarak çocuğu uyandırırken, bir süre sonra, koşullanma tamamlandığında; idrar torbasının gerginliğindeki artış, zil çalmadan da çocuğu uyandırmak için yeterli bir uyaran olmaya başlar.
Enürezis tedavisi için birçok ilaç denenmiştir. Bunlar arasında idrar miktarını azaltan ya da idrar kaçırmayı güçleştiren bazı ilaçların oldukça yararlı olduğu saptanmıştır. Çoğu zaman yukarıdaki tedavi seçeneklerinin bir arada kullanılması gündeme gelmektedir.
Seyir
Enürezis tedaviye iyi yanıt veren bir sorundur. Değişik tedavi seçeneklerinin başarısı %50-90 arasında değişmektedir. Bazı çocuklar tedavi edilmedikleri halde (zaman içinde) düzelebilmektedirler. Sonuçta gençlik döneminde enürezise oldukça seyrek rastlanmaktadır. Ancak benlik saygısını derinden etkileyen bu sorunun tedavisi için erken dönemlerde hekime başvurmanın önemi büyüktür.