Bebeklerde idrar Yolu Enfeksiyonu Belirtisi

İdrar Yolu enfeksiyonları (Üriner sistem enfeksiyonu), Çocukluk Çağında

Yaş: Her yaşta görülebilir. Kızların %3-5’i, erkeklerin %1’inde görülür. Kız çocuklarında ilk idrar yolu enfeksiyonu (İYE) genellikle ilk beş yılda görülür, erkeklerde ilk enfeksiyon sıklıkla ilk yılda görülür.

Cinsiyet: İlk bir yılda erkeklerde, sonra kızlarda daha fazladır.

Risk faktörleri

Vezikoüreteral reflü (VUR, idrarın idrar kesesinden böbreklere doğru geri kaçışı), taş hastalığı, işeme bozukluğu, böbrek ve idrar yolunda yapısal bozukluğu olanlarda daha sıktır.

Belirti ve Bulgular

İYE çocuklarda en sık enfeksiyonlardan biridir. Neden sıklıkla bakterilerdir, daha az oranda mantar ve virüse bağlı ortaya çıkabilir. Yerleşim yerine göre (aşağı veya yukarı üriner sistem) farklı klinik durumlar meydana gelir. Aşağı üriner sistem belirtileri olan hastaların klinik tanıları sistit, üretrit olabilir. Aşağı üriner sistem enfeksiyonu ile ilişkili klinik belirtiler sık idrara çıkma, ağrılı işeme, suprapubik ağrıdır.

Üst üriner sistem enfeksiyonları piyelonefrit olarak adlandırılır. Başlıca belirtileri tekrarlayan titreme ve ateş nöbetleri, sırt ve böğür ağrısı, karın ağrısı, bulantı, kusma ve bunlara eşlik eden ağrılı işeme, gece idrara kalkma, kanlı idrar ve sık idrara çıkmadır. İki yaş altında çocuklarda ateş, kusma, büyüme geriliği piyelonefritin başlıca belirtilerini oluşturur. Daha ileri yaştaki çocuklarda erişkin hastaların kliniğine benzer görüntüler gözlenir. Ancak böbreğin konsantrasyon yeteneği bozukluğu ile ilişkili olarak enürezis (idrar kaçırma) bu yaşta sıklıkla rastlanır. Böbrek komşuluğunda abse sık görülmeyen böbrek enfeksiyonu şeklidir.

Uzamış ateş, kilo kaybı, gece terlemeleri, iştahsızlık, böğür veya sırt ağrısı gibi klinik belirtiler oluştururlar. Hastalar yenidoğan döneminde vücut sıcaklığının düşmesi veya yükselmesi, kilo almama, kusma, ishal, huzursuzluk, uyku hali, sanlık, kötü kokulu idrar; okul öncesi dönemde karın ağrısı, kusma, ishal, kabızlık, anormal işeme şekli, kötü kokulu idrar, ateş, büyüme geriliği; okul çağı çocuklarında idrar yaparken yanma, sık idrar, karın ağrısı, anormal işeme şekli, kabızlık, kötü kokulu idrar, ateş; ergenlerde idrar yaparken yanma, sık idrar yapma, karın ağrısı, ateş, kötü kokulu idrar ile başvururlar.

Tanı

Hastaların ayrıntılı işeme öyküleri, işeme ve dışkılama alışkanlıkları öğrenilir. Tanıda klinik bulgular önemlidir. Genellikle idrar incelemesi ve idrar kültürü ile tanı konulur. Piyelonefrit tanısı alan hastalarda ultrasonografi, sintigrafi ve işeme sisto-üretrografi incelemeleri yapılır. Bu hastalarda amaç alta yatan yapısal veya işlevsel bir bozukluğu saptayıp tedavi etmektir.

Tedavi

Vezikoüreteral reflü (VUR), taş hastalığı ve böbreğin yapısal bozuklukları zemininde tekrarlayan piyelonefrit ülkemiz çocuklarında süreğen böbrek yetmezliğinin sık nedenlerinden biridir.

Tedavide amaç enfeksiyonu tedavi etmek, varsa anatomik ve işlevsel bozuklukları düzeltmek, tekrarlan önlemek ve böbrek işlevini korumaktır. Tedavi geciktirilmemelidir, tedavinin acilen başlaması gerekir.

Piyelonefrit durumunda yüksek ateş, genel durumun bozuk olması, ağızdan sıvı alamama, devamlı kusma, tedaviye uyumun iyi olmaması durumlarında ve yenidoğanlarda tedavi, hastanede ve damar yolu ile verilen antibiyotikle olmalıdır. Bir yaşından büyük çocuklarda belirtilen durumlar yoksa İYE ağızdan verilen antibiyotikle tedavi edilir.

Tedavi öncesi idrar kültürü alınmalıdır, kültür sonucuna göre antibiyotik değişikliği yapılabilir. Tedaviye 7-14 gün devam edilir. 48 saat içinde iyileşme gözlenir. Sistit daha kısa süreli antibiyotik ile ağızdan tedavi edilir. Beş yaşın altında, ateşli üst üriner enfeksiyon (pyelonefrit) geçiren veya tekrarlayan İYE geçiren hastalarda ileri değerlendirmeler ile VUR olup olmadığı gösterilmeli, gerekirse koruyucu antibiyotik tedavisi uygulanmalıdır.