Jinekomasti Nedir?
Erkekte meme dokusunun büyümesidir. İnsan hayatında patolojik olmadan üç dönemde jinekomasti ile karşılaşılır.
Birinci dönem yeni doğan dönemidir ve anneden geçen hormonların (östrojen, estrojen) etkisi ile oluşur. Herhangi bir tedavi gerektirmez ve birkaç hafta içerisinde kendiliğinden düzelir. İkinci dönem pubertal (ergenlik) dönemdir, üçüncü dönem ise yaşlılarda görülen jinekomastidir.
Jinekomasti; erkeklerde memeyle ilgili bozuklukların %60’ını oluşturur. Hastaların %40’ı 14-15 yaşlarında ortaya çıkar. Yine Hastaların %75’inde herhangi bir neden bulunamaz.
Ergenlik çağında görülen jinekomasti genellikle asimetriktir ve 20 yaşından önce geriler. Nadiren de altta yatan bir hastalığa, kullanılan bir ilaca bağlı olarak ortaya çıkar (patolojik jinekomasti).
Patolojik jinekomasti; testosteron (testesteron) eksikliğine veya artmış östrojen yapımına bağlıdır.
Jinekomastiyle birlikte görülen hastalıklar;
- Doğuştan Testislerin Olmaması,
- Klinefelter Sendromu,
- Testiküler Feminizasyon,
- Hermafroditizm,
- Böbrek Üstü Bezinin Tümörleri,
- Karaciğer Bozuklukları,
- Beslenme Bozuklukları.
Jinekomastiye neden olan bazı ilaçlar vardır. Bunlar östrojen içeren ilaçlar ve kozmetikler, dijitaller, klomifen, ketokanazol, metranidazol, simetidin, izoniazid, metildopa, kaptopril, trisiklik antidepresanlar, diazepam ve eroindir.
Ergenlerde Jinekomasti (Pubertal jinekomasti): Erkek ergenlerde memenin pubertal dönem içinde büyümesine pubertal jinekomasti denir.
Yaş
Erkek ergenlerde 14 yaşta, boyca uzama hızının doruğunda en yüksek sıklıkta %65 oranında tespit edilir. 10-16 yaş arasında %40’a varan oranlarda jinekomasti görünür. Bu bozukluğun sebebi, ergen döneme özgü hormon mekanizması ve meme dokusunun duyarlılığı ile açıklanabilir.
Klinik Bulguları
Meme büyümesi şikayeti olan erkek hastaların esas problemleri ağrı, hassasiyet, görüntüsel değişikliklerin olması, meme kanseri şüphesidir. Hastalar bu şikayetler ile hastaneye başvururlar. Hastaların yaklaşık üçte biri tek taraflıdır.
Tanı
Jinekomastinin tanısını koymak için mutlaka el ile meme dokusu içinde ip gibi bir his veren diski hissetmek lazımdır. Deri ve deri altı dokusuna yapışık değildir. Şişmanların meme dokusunda bulunan yağ dokusundaki artıştan, diski ayırt etmek gerekmektedir. Memelerdeki büyüme sadece yağ dokusunun fazlalığından kaynaklanıyorsa lipomasti veya psödojinekomasti denir.
Tedavi
Jinekomasti tanısı konduktan sonra, hastanın puberteye (ergenliğe) girip girmediği kontrol edilir. Pubertal dönemde ise diskin boyutu hem diklemesine hem de enlemesine ölçülür. Ölçümlerden biri 4 cm nin yukarısında ise veya 3 cm olup da 4 aydan fazla aynı boyutta kalıyorsa hastanın tedavi olması gerekmektedir. Diskin boyutu 6 cm den fazla ise cerrahi tedaviye gereksinimi vardır. Diskin boyutu, kendiliğinden küçülmeyen hastalarda erişkin hayatta da kalıcı jinekomasti oluşur. Tedaviye karar verirken jinekomastili geçirilen dönem önemlidir. Jinekomastili geçen ilk yıl florid dönemdir ve bu dönemde tedaviye yanıt alınır. Jinekomasti, psikolojik durumunu etkileyecek kadar hasta için önemliyse ameliyat önerilir. Eğer jinekomasti nedeni bir ilaçsa ilacın kesilmesi %60 oranında iyileşme sağlayabilir. Ameliyatta meme dokusu çıkartılır.
Seyir
Kızlardaki göğüs gelişimi gibi (meme yumrusu) ortaya çıkan erkek memesindeki büyüklük %90’nında tedavi edilmeden 3 yılda, tedavi ile 6 ayda kaybolur. Meme boyutu 5 emden büyük olup tedavi edilmeyenlerde kalıcı meme büyüklükleri oluşabilir.