Kan Grubu Uyuşmazlığı (Rh İzoimmünizasyon) Nedir? Belirtileri Nelerdir?
Kan Grubu Uyuşmazlığı Belirtileri? Kan Grubu Uyuşmazlığı Tedavisi?
Rh‘a bağlı etkilenmiş kan grubu uyuşmazlığı olarak tanımlanmaktadır.
Yaş: Yaş ile bir ilişkisi yoktur. Kan grubu uyuşmazlığı olan doğum sayısı arttıkça etkilenme oranı ve şiddeti artar.
Risk Faktörleri
Rh kan grubu uyuşmazlığı olabilmesi için annenin Rh negatif, babanın da Rh pozitif olması gerekir. Hem anne hem baba Rh negatif ise bebek de Rh negatif olacağından hastalık ihtimali yoktur. Rh negatif olan anne daha önceden etkilenmiş değil ise (doğum yapma ya da kan nakli sırasında olabilir) Rh pozitif olan ilk bebeğinde herhangi bir problem görülmez. Ancak etkilenmiş ise bu etkilenme kırmızı kan hücrelerini yıkan antikorların üretilmesine neden olacak bu da bebeğe geçip bebekte hastalık yapabilecektir. Etkilenme, kan nakli sırasında, doğum sırasında, gebelik esnasında, düşük yapıldığında, kürtaj olunduğunda ve gebe iken anne karnından su alınması gibi işlemler sırasında gerçekleşebilir.
Belirti Ve Bulgular
Eğer anne etkilenmiş ise, kırmızı kan hücrelerini (alyuvar) öldüren antikorlar bebeğe geçip bebekte şiddetli anemi (kansızlık) yapabilir. Bu durumda bebekte karaciğer bozukluğu, kalpte genişleme ve vücutta su toplanması olur ve bu durum şiddetine göre öldürücü olabilir. Bu durumda ultrason ile tanı kolayca konabilir. Böyle bebekler hastalığın şiddetine bağlı olarak anne karnında ya da doğum esnası ve sonrasında ölebilirler, ciddi sağlık sorunları yaşayabilirler.
Tanı
Kan grubu Rh negatif olan tüm gebelere indirekt coombs testi yapılarak bu gebelerin etkilenip etkilenmediğine bakılmalıdır. Eğer etkilenmemiş iseler şimdiki gebelikte bir risk yoktur. Ancak etkilenmiş iseler o gebelikte bebekte hastalık çıkma ihtimali vardır. Hastalığın tanısı ise vücutta su toplanması ile gideceğinden ultrason ile kolayca konabilir. Hastalanmış bir bebekte daha ileri tanı için su alma gibi işlemler ya da doppler ultrason kullanılabilir.
Tedavi
Hasta olan bebekler anne karnında ölebileceği için tedaviye anne karnında başlanmalıdır. Eğer bebekte şiddetli kansızlık oluşmuş ise bunun tedavisi kan nakli yapılmasıdır, ve bu kan nakli anne karnında da uygulanabilmektedir. Bebeğin ihtiyacına göre birden çok kez kan nakli yapılabilir, erken doğum yaptırılması gerebilir. Doğumdan sonra da tedaviye devam edilmesi gerekebilir.
Seyir
Anne karnında kan nakli yapılması ile şiddetli hastalığı olan bebekler bile yaşatabilmektedir.
Korunma
Bu hastalık önlenebilir bir hastalıktır. Annenin kan uyuşmalığından etkilenmesi Rhogam isimli bir ilaç ile engellenebilmektedir. Bu nedenle kan uyuşmazlığı olup doğum yapan, kürtaj olan, gebelik esnasında kanaması olan her gebe doktora başvurmalı ve Rhogam iğnesi 72 saat içinde yapılmalıdır.
Ayrıca Rh kan grubu negatif olan her gebeye gebelik sırasında etkilenme olup olmadığını anlamak için kan testi yapılmalı, etkilenme olmuş ise yakından takip edilmelidir.