Klinik kullanımı :
Adrenal korteksten salınan güçlü bir glukokortikoiddir. Glukoz
metabolizmasında merkezi bir rol oynar. Strese cevap olarak oluşur.
Hipotalamus-Hipofiz-Adrenal korteks aksının değerlendirilmesinde
kullanılır. Primer adrenal yetersizliği (Artmış ACTH azalmış kortizol)
ile sekonder adrenal yetersizliği (Azalmış ACTH, azalmış kortizol)
hiperplazi ve melankolinin (Endojen depresyon) tanısında kullanılır.
Serum Deksametazon uygulandıktan sonraki uygun zamanlarda
alınmalıdır. Serum kortizolü 3 μg/dL’den daha az ise Adrenal
yetersizlik, 3-19 μg/dL ise ara değerdir. Sabah plazma kortizolü
Deksametazon supresyonundan 2 gün sonra 5 μg/dl’den büyükse
tanısaldır. Akut stres, alkolizm, depresyon ve bazı ilaçlar normal
diürnal varyasyonu etkileyerek bazal düzeyi değiştirebilir.
Örnek toplama özellikleri
Saat sabah 08.00’de ve akşam 16.00’da kan almak en uygundur.
Numunenin alındığı saat örnek üzerinde belirtilmelidir.
Referans değerler
Yetişkin/Yaşlı :
sabah 8 : 5-23 mcg/dL
akşam 4 : 3-13 mcg/dL
Çocuk :
sabah 8 : 15-25 mcg/dL
akşam 4 : 5-10 mcg/dL
Yenidoğan : 1-24 mcg/dL
SI ünite dönüşüm katsayısı
x27,6=nmol/L
Yükseldiği durumlar
-Cushing Hastalığı,
-Adrenal adenom ve karsinomlar,
-Ektopik ACTH sendromu,
-Hipertiroidizm,
-Şişmanlık,
-Stres,
-Gebelik ve östrojen kullanımı.
Azaldığı durumlar
-Konjenital Adrenal Hiperplazi,
-Addison Hastalığı,
-Hipopitüitarizm,
-Hipotiroidizm,
-Karaciğer hastalığı.