Ateş vücut sıcaklığının normal sınırlarının üzerine çıkması olarak tanımlanır. Genel olarak koltuk altından ölçülen vücut sıcaklığının 38°C üzerine çıkması ateş olarak kabul edilir. Nedeni bilinmeyen ateş ise genellikle iki haftadan uzun süren ve yapılan basit incelemelere rağmen, ateş kaynağının bulunamaması olarak tanımlanmaktadır.
Nedenleri
Çocuklarda nedeni bilinmeyen ateşin en sık rastlanan sebepleri enfeksiyonlardır. Altı yaşın altındaki çocuklarda genellikle solunum yolu ya da idrar yolu hastalıklan nedeni bilinmeyen ateşe yol açar. Büyük çocuklarda ise tüberküloz hastalığı daha sık görülmektedir. Hayvanlarla (koyun,keçi,inek) temas eden ya da onların ürünlerini (süt, peynir) tüketen çocuklarda brusella (malta humması) nedeni bilinmeyen ateş kaynağı olabilir.
Ateşin süresi uzadıkça, enfeksiyona bağlı olma şansı azalmakta, diğer nedenlere bağlı olma olasılığı artmaktadır. Kollajen doku hastalıklan (romatolojik ve otoimmün hastalıklar) nedenler arasında ikinci sırada gelmektedir. Otoimmün hastalıklar bağışıklık sisteminin (normalde vücudu enfeksiyonlara karşı koruyan sistem) bozuk çalışması sonucu aşın antikor üretimine bağlı gelişen durumlardır.
Kanser hastalıkları da göz ardı edilmemelidir. Genellikle kanserin diğer bulgulan da birlikte bulunursa da, bazı vakalarda uzun süren ateş tek belirti olabilir. Çocuk belirli nedenler ile ilaç kullanıyor ise ilaç ateşi olasılığı da dikkate alınmalıdır. Böyle bir durumda 72 saat alınan ilaç kesilerek ateş durumu takip edilebilir.Vücuda giren bazı toksik maddeler yanında, merkezi sinir sisteminin hastalıklarında da ateş ortaya çıkabilir. Birçok vakada mevcut bütün tetkiklere rağmen ateşin nedeni ortaya konamaz.
Tanı
İlk yapılması gereken, dikkatli bir muayene ve aileden ayrıntılı hikaye alınmasıdır. Laboratuvar incelemesinde ise öncelikle enfeksiyon hastalıklarının tanısı için kan, idrar ve dışkı incelemesi yapılmalıdır. Birçok enfeksiyon hastalıklarında kanda mikroplara karşı antikor düzeylerine bakılabilir. Antikor düzeylerinde olan artışlar aktif bir enfeksiyona işaret edebilir. Yine birçok romatolojik hastalığın tanısı için kan tetkiklerinden faydalanılabilir. Cilt testleri ve akciğer grafisi tüberküloz hastalığı yönünden değerlendirilebilir.
Nedeni bilinmeyen ateş için daha ayrıntılı incelemeler gerekir ise ultrasonografi, tomografi ve magnetik rezonans inceleme, sintigrafi gibi ileri tetkiklerden faydalanılmaktadır. Kemik iliği ya da karaciğer biyopsisi gibi küçük cerrahi müdahaleler enfeksiyon ve kanser hastalıklarının tanısını koymada yardımcı olur.