Hipoksi vücudumuzdaki hücrelere yeterince oksijen gidemediği duruma denir. Etkilenen bölgedeki dokuya yeterince oksijen gidemeyince asidoz ortaya çıkar ve bu hücrelere daha da zarar verir. Oksijenin uzun süreli eksikliği kalıcı zedelenme yapabilir. Hipoksiden en çok etkilenen organ beyindir.
Risk Faktörleri
Hipoksi anne karnında plasenta dolaşımı bozulduğunda ortaya çıkar. Ayrıca doğum sırasında oksijensiz kalan bebeklerde veya doğum sonrası hemen ağlamayan dolaşımı bozuk olan bebeklerde hipoksi ortaya çıkabilir.
Tanı
Annenin var olan hastalıkları (hipertansiyon, şeker hastalığı, kalp hastalığı, preeklampsi) ve anne karnında bebeğin gelişiminin bozuk olması anne karnındaki bebeğin yakın izlemini gerektirir. Bu bebeklerin hipoksik olma riski yüksektir. Anne karnında veya doğum sırasında asfiktik (oksijensiz) kalan bebeklerde doğumda da uygun girişimlerin yapılması gerekir. Asfiktik bebeklerin doğumda canlandırılmaları güç olabilir. Kendisi soluk alıp veremeyen bebeklerin maske ve hava kesesi ile solutulmaları, kalp masajı ve ilaçlar yardımı ile kalp atımlarının normale getirilmesi gerekebilir. Bebeğin anne karnındaki bulguları doğum sırası ve sonrasında bakılan kan gazları ve klinik bulgular tanı koymaya yardımcı olur.
Belirti ve Bulgular
Hipoksi ortaya çıkınca vücut otomatik olarak kan akımını kas, böbrekler, deri ve bağırsaklardan, kalp ve beyin gibi hayati organlara yöneltir. Bu nedenle asfiktik bir bebekte doku zedelenme bulguları görülür. Bulguların şiddeti hipoksinin derecesi ve süresi ile ilişkilidir. Hafif hipokside uzun dönem etkilenme olmaksızın kan şekeri düşüklüğü, oksijen ihtiyacı ve beslenme güçlüğü gibi bulgular görülür. Ağır hipokside tüm organlar zedelenmiş olabilir. Beyinin kan gereksinimi fazla olduğu için bu olaydan en çok etkilenen organdır. Beyin ödemi (beyinde sıvı birikimi nedeniyle şişme), beyin kanamaları, konvulsiyon (tekrarlayan nöbetler), hipotansiyon, koma, böbrek yetmezliği, böbrek üstü bezlerine kanama, karaciğer, bağırsaklar ve akciğerde zedelenme görülebilir. Ağır beyin zedelenmesi varsa ölüm riski yüksektir.
Tedavi
Tedavi klinik bulgulara göre seçilmelidir. Konvulsiyonların (nöbetlerin) tedavisi, kan şekeri ve kan elektrolitlerinin düzenlenmesi ve gerekli sıvı desteğinin sağlanması, solunum desteği gerekiyorsa ventilatör tedavisi, kan basıncının düzenlenmesi için gerekli destek tedavisi, böbrek yetmezliğinde dializ tedavisi, bağırsak zedelenmesi varsa parenteral beslenme gerekebilir.