Karın Zarı İltihabı

Karın zarı iltihabı , karın boşluğunu ve karın içindeki organları örten zara periton adı verilir. Peritonit bu zarın iltihaplanmasıdır. Karın boşluğu geniş bir alandır ve sıvıların birikebileceği potansiyel boşluklar mevcuttur.

Peritonit; primer, sekonder ve tersiyer peritonit olmak üzere üç alt grupta incelenir.

• Primer peritonit: Enfeksiyona neden olan mikroorganizmalar, karın boşluğuna kan yoluyla ulaşırlar. Bu hastaların genellikle kalp yetmezliği, böbrek yetmezliği ya da karaciğer yetmezliği gibi altta yatan bir süreğen (kronik) bir hastalıkları vardır.

• Sekonder peritoni: Enfeksiyon karın içi organlardan kaynaklanır. Sekonder peritonite neden olan hastalıklardan bazılan apandisit (apandiksin enfeksiyonu), kolesistit (safra kesesinin enfeksiyonu), pankreatit (pankreasın enfeksiyonu) ve içi boş organların delin-mesidir. Sekonder peritonit hastalığın başlangıç yerinde kalıp bölgesel ya da kann boşluğunun tümüne yayılıp yaygın peritonit şeklinde görülebilir.

• Tersiyer peritonit: Neden mantar enfeksiyonları ya da bağışıklık sisteminden kaynaklanan bozukluklardır.

Belirti ve Bulgular

Karın zarı iltihabı belirtileri Peritonitte, hastalığın yerleşim yerine göre karında bölgesel ya da yaygın ağrı vardır. Bulantı ve kusma eşlik edebilir. Bağırsak hareketlerinde değişiklik olur; genellikle gaz ve dışkı çıkaramama görülse de, ishal de gelişebilir. Vücut ısısı yükselir. Hastalık ilerlediğinde karın boşluğu içinde sıvı birikmesine ve enfeksiyon etkisine bağlı olarak belirgin sıvı açığı gelişir; kan basıncı düşer, nabız yükselir ve hastanın genel durumu bozulur. Tedavi edilmediğinde sepsis, çoklu organ yetmezliği, şok ve ölüm gelişebilir.

Tanı

Peritonit tanısı karmaşık bir süreç içerir. Hastanın hikayesi ve fizik incelemesiyle klinik olarak peritonit tanısı konur. Kan tetkiklerinde beyaz küre (WBC) sayısı yükselmiş ya da azalmış olabilir. Hastalığın evresine göre kırmızı küre(eritrosit) ve kan pulcuklarında(trombosit-plt) da değişiklik olabilir. Hastalık kan elektrolitlerini, böbrek ve karaciğer fonksiyonlarını etkileyebilir. Hastalığın kaynağının araştırılmasında görüntüleme yöntemlerinden yararlanılabilir. Bu amaçla en sık kullanılan yöntemler ultrasonografi ve bilgisayarlı tomografidir. İnfeksiyona neden olan etkenin anlaşılması için karın boşluğundaki sıvı ya da dokulardan alınan örneklerin mikrobiyolojik incelemesi ve kültürleri önemlidir.

Tedavi

Peritonit tedavisinde ilk hedef hastanın genel durumunun düzeltilmesidir. Hastaların ihtiyacına göre damar yolundan sıvı tedavisi başlanır. Öngörülen ya da gösterilen etkene yönelik antibiyotik tedavi başlanır. Peritonit kaynağı apandisit, kolesistit ya da bağırsak delinmesi gibi ameliyatla düzeltilebilir bir nedense, hasta için en uygun dönemde cerrahi uygulanmalıdır.