Serebral Palsi Belirtileri

Serebral palsi, gelişmekte olan beyinde olumsuz etkilenme sonucu ortaya çıkan, ilerleyici olmayan hareket ve duruş bozukluğudur. Zamanla beklentilerin artması ile yaşa göre normal gelişim durumu arasında fark açılacağı için ilerleyici gibi görünebilir veya deformitelerin oluşması ile hareket ve duruş bozuklukları artabilir.

Bazı serebral palsililerde görme, işitme, konuşma, çiğneme, yutma, dışkı kontrolü sorunları ile şaşılık, havale geçirme, zeka geriliği gibi kusurlardan bir veya birkaçı bulunabilir. Çocuk büyüdükçe el,ayak,kol ve bacaklarda şekil bozuklukları, kalça çıkığı ve bel kemiği eğrilikleri oluşabilir.

Serebral palsi her 1000 canlı doğumdan 2-2,5’unda görülür. Prematürelerde (zamanından önce doğan) daha sıktır.

Risk Faktörleri

Beyin gelişme süreci anne karnında başlayarak yaşamın ilk 5yılını kapsar.

Doğum öncesi dönemde annede tansiyon yükselme ve düşmeleri, kanamalar, enfeksiyonlar (özellikle; kızamıkçık virüsü, uçuk virüsü, sitomegalovirüs, sifiliz ve tokzoplazmozis), ilaçlar, toksinler, şeker hastalığı, tiroid hastalıkları, kan ve damar hastalıkları gibi birçok neden bebeği etkileyebilir.

Çoğul gebelik, prematürelik, düşük doğum ağırlığı, plasentanın (bebeğin eşi) yanlış yerleşimi, yetersizliği veya erken ayrılması serebral palsi olasılığını arttıran durumlardır. Annenin çatı darlığı, bebeğin iri olması ve baş büyüklüğü doğumu olumsuz yönde etkileyerek beynin zedelenmesine neden olabilir.

Yenidoğan döneminde kan şekeri düşmesi, oksijensiz kalma, sarılık, kafa içine kanama, beyin damar tıkanmaları, beyin zarlarının iltihabı, beyin apsesi, kana mikrop karışması, kazalar ve zehirlenmeler serebral palsiye neden olabilir ya da serebral palsi için risk oluşturabilir.

Belirti ve Bulgular

Olumsuz etkilenmenin zamanı, süresi yeri ve derecesi ile bağıntılı olarak değişik tip ve derecelerde özürler ortaya çıkar. Spastik (kasıntılı), hipotonik (gevşek), diskinetik(hareket bozuklukluğu) ve mikst(karışık) olmak üzere başlıca dört tipte görülür.Miks tipte yalnız bir kol veya bacağın (monoparezi), bir yanda hem kol hem bacağın (hemiparezi), kollarda çok hafif olmak üzere her iki kol ve bacağın (dipleji); ve tüm vücudun etkilendiği (kuadripleji) farklı dağılım görülebilir.

Serebral palsi bireyin aktivitesini, bağımsız ve desteksiz sağlayacak derecede hafif, çok az yardım ve cihazla sürdürecek derecede orta ve başkalarına bağımlı kalacak şekilde ağır olabilir.

Erken tanınarak uygun tedavilerle çocuklar daha işlevsel kılınabilir ve ilerde ağrılı, zaman alıcı ve pahalı yöntemlerle düzeltilebilecek şekil bozukluklar önlenebilir. Ek sorunların giderilmesi ile yaşanılan daha kolay ve güzel hale getirilebilir.

Tanı

Erken tanı tüm bebek(özellikle riskli olanların) yakından izlenmesi ve serebral palsi ile karşılaşabileceğini gösteren ipuçlarının değerlendirilmesi ile olanaklıdır.

Bebeklerde gelişimsel reflekslerin alınamaması, asimetrik alınması, zamanında kaybolmaması, üç ayı geçtiği halde ellerin yumruk halinde tutulması veya baş parmağın sürekli avuç içinde olması, kol, bacak, vücutta bölgesel veya yaygın sertlik /gevşeklik, kol ve bacaklardan bir veya fazlasında hareket azlığı/yokluğu, gelişim basamaklarına (boyun kontrolü, oturma, emekleme, yürüme) geç ulaşma/ ulaşamama, ağzı devamlı açık tutma, aynı tonda sürekli ağlama, izleyen hekim ve anne baba için uyarı olmalıdır.

Serebral palsi düşünülen her çocuk aynı belirti ve bulgulara yol açabilecek kalıtsal ilerleyici hastalıklardan ayırım ve tedavi düzenlenmesi için değerlendirilmelidir.

Tedavi

Gereksinime göre fizyoterapi, kas gevşetici ilaçlar (baklofen, diazepam, botulinum toksini v.b.), ortezler ve cerrahi yöntemler uygulanır. Ek sorunların tedavisi veya düzeltilmesi yoluna gidilir.

Yorum yapın