Sialadenit Nedir?

Sialadenit tükrük bezi enfeksiyonudur.

Yaş

Her yaşta görülebilir.

Cinsiyet

Her iki cinsiyette eşittir.

Risk Faktörleri

Dehidratasyon (susuz kalma), alerjik bünye, kötü ağız hijyenidir. Kabakulak dışındaki tükrük bezi hastalıkları, çocukluk yaş grubunda çok sık görülmezler. Çocukluk yaş grubunda, tıkayıcı olmayan yangısal (inflamatuvar) hastalıklar daha sık görülmektedir ve bu grup, tükrük bezi hastalıklarının üçte birini oluşturmaktadır. Tükrük bezi patolojisi düşünülen bir kişide öncelikle ayrıntılı bir öykü alınmalı, daha sonra genel muayene ve kulak burun boğaz (KBB) muayenesi yapılmalıdır.

Hastalığın başlangıcı, süresi, yineleyici niteliklerinin olup olmadığı, şişlik varsa yeri, duyarlılık ve deride kızarıklık olup olmadığı araştırılmalıdır. Tükürüğün özelliğinde bir değişiklik, vücudun diğer bölümlerinde belirti ve bulguların varlığı önemlidir. KBB incelemesinde, tükrük bezlerinin kesinlikle iki elle muayene edilmesi gereklidir. Masajla tükrük bezi kanalı ağzına gelen tükrük salgısına bakılmalıdır.

Sık görülen sialadenitis akut (ani) ve süreğen olarak ikiye ayrılır.

Sialadenit, Akut (süpüratif sialadenitis)

Parotis (kulak önündeki tükrük bezi) ve submandibuler (çene eklemi altındaki tükrük bezi) bezlerde görülür.

Etken: Hemolitik streptokoklar, stafilokoklardır.

Belirti ve bulgular: Ani başlar. Ağrı, ateş, şişlik vardır. Çene hareketleri kısıtlıdır (trismuş). Bez kanalından pürülan akıntı gelir.

Tedavi: Antibiyotik, bol sıvı desteği, ağrı kesiciler, antienflamatuarlar, apse gelişirse apsenin boşaltılması

Sialadenit, Süreğen (rekürren sialadeniti)

Sıklıkla parotisi tutar ve iki taraflı görülür. Hastalık parotisin tekrarlayan ağrılı şişliği ve pürülan tükrük gelişi ile karakterizedir.

Etken: Streptokoklar, stafilokoklar, pnömokoklar, virüsler ve mantarlar.

Belirti ve Bulgular: Bezin ağrılı şişliği, ağız kokusu, pürülan akıntı görülür. İki-14 yaş grubunda sıktır. Yemek sırasında şişlik artar. Ateş yoktur.

Tedavi: Tedavi belirtilere göre yapılır. Tükrük salgısı uyarılır (sakız, limon, v.b.). Bez üzerine masaj yapılabilir. Enfeksiyon bulgusu varsa antibiyotik verilebilir. Sıvı alımı arttırılır. Tekrarlayan olgularda ameliyat uygulanabilir.

Sialadenit, Viral (Kabakulak-Parotitisepidemica)

Çocukluk çağının bulaşıcı hastalıklarındandır. Virüsler testis, over, pankreas, meme ve santral sinir sisteminde yerleşebilir. Damlacık yolu ile geçer. 4-15 yaşlarında sıktır.

Belirti ve Bulgular

Sialadenit  belirtileri Kırıklık, üşüme, ateş, iştahsızlıkla başlar. Başlangıçta tek parotis tutulur. Parotis şişliği yumuşaktır giderek gerginleşir. Ağrı çene hareketi ile artar. Şişlik 7-10 gün sürer ve çene açılmasını zorlaştırır. Tükrük berraktır.

Tedavi

Sialadenit tedavisi yani Özgül tedavisi yoktur, şikayetleri giderici tedavi uygulanır. İstirahat önemlidir. Sıvı alımı arttırılır. Ağrı kesici ve ateş düşürücüler uygulanabilir. Hasta izole edilir. Hastalık sonunda tek taraflı işitme kaybı ve kısırlık sekeli görülebilir.