Burunda Yabancı Cisim ve İlk Yardım

Burunda Yabancı Cisim

Burundaki ya­bancı cisimler genellikle cansızdır; bazen canlı yabancı cisimler de görülebilir. Can­sız olanlar herhangi bir cisim, rinolithiasis (burun taşları) şeklinde olabilir. Rinolit, kalsiyum ve magnezyum; fosfat, oksalat ve­ya karbonat tuzlarından oluşur. Bu tuz kris­talleri organik veya inorganik bir materyal etrafında birikerek yıllar süren bir süre so­nunda rinolit haline gelirler. Burunda bulu­nabilecek canlı yabancı cisimler bazı para­zitler ve larvalar (parazit yumurtaları) olabi­lir. Askaris Lumbricoides, rhinosporidiasis gibi parazitler burunda yabancı cisim ola­rak görülebilir.

Yaş

Çocuklarda, debil (kendine yetemeyen) hastalarda, zeka ge­lişimi bozukluğu olan kişilerde görülür. Erkeklerde daha sık görülebilir.

Risk Faktörleri

Kötü hijyen ve sanitasyon (hijyen,arındrıma) şartları, zeka geriliği, geçirilmiş burun cer­rahisi gibi durumlardır.

Belirti ve Bulgular

Tek taraflı burun tıka­nıklığı, kötü kokulu, kanlı veya pürülan (yeşilimsi) akıntı ve eğer sinüzite yol açmışsa baş ağrısı görülebilir. Yabancı cisme bağlı olarak septumda (burnu iki kısma ayıran yapı) apse gelişebilir. Parazit mevcutsa hapşırma, kaşıntı görülebilir.

Tanı

Tanının en önemli parçası fizik mu­ayenedir. Fizik muayene sırasında hasta ile iyi ilişki kurmak gerekebilir. Burun akıntısı yabancı cismin görülmesini engelleyebilir. Arka taraftaki yabancı cisimleri görmek için lokal vazokonstrüktör (damar çapını daraltıcı ilaçlar) kullanmak gerekebilir. Me­talik ve kalsifıye (kalsiyum içeren/kireçlen­miş) yabancı cisimler radyolojik olarak da teşhis edilebilir.

Tedavi

Tedavide tek yol yabancı cismin çı­karılmasıdır. İlişki kurulamayan hastalarda yeni bir probleme yol açmamak için genel anestezi tercih edilmelidir. Aksi halde yu­muşak doku travması, burun kanaması ve yabancı cismin daha arkaya kaçmasına ne­den olunabilir. Burun boşluğunun arka kıs­mına yerleşen yabancı cisimler genize, bu­radan da alt hava yollarına kaçabilir. Rinoliti çıkarmadan önce parçalara ayrılması çı­kartılmasını kolaylaştırabilir. Yabancı ci­simlerin çıkartılmasında bazen açık cerra­hiye gitmek gerebilir. Parazit saptanırsa pa­razite yönelik ilaç tedavisi ve hijyen şartla­rının düzeltilmesi gerekebilir.

Seyir

Zeka geriliği olan kişilerde ve çocuk­larda burunda tekrarlayan yabancı cisim görülebilir. Burun dışında başka alanlar da yabancı cisim açısından muayene edilmeli­dir. Şüphe varsa yabancı cisim aspirasyonu (yabancı cismin nefes borusu ya da yemek borusuna kaçması) açısından detaylı olarak incelenmelidir.

Yorum yapın