Diaper Dermatit (Pişik) Nedir?
Bez dermatiti (derinin tahriş olması), pişik olarak da bilinir.
Yaş: Özellikle bez giyilen süt çocuğu döneminde ve 2 yaş altında görülür, ancak bez kullanılmasını gerektiren durumlarda erişkinlerde de görülebilir. Kız ve erkeklerde eşit sıklıkta görülür.
Risk faktörleri
Bebeklerin altı kuru tutulmazsa, sık dışkılama yapan bebeklerde, katı gıdalara başlandığında, bebekler ya da anne sütü ile beslenen bebeklerin annesi antibiyotik kullanıyorsa diaper dermatit daha sık ortaya çıkar.
Belirti ve Bulgular
Derinin yüzeyinde koruyucu doğal bir yağ tabakası vardır. Bu tabakanın bütünlüğü bozulduğunda deride kızarıklık, çatlama ve tahriş meydana gelir. Uzun süreli idrar ve dışkı ile temas eden deride bu koruyucu tabakanın bütünlüğü bozularak diaper dermatit gelişmesine neden olur. Kızarık ve çatlak derinin üzerine kolaylıkla eklenen mantar ve bakteri enfeksiyonları bu durumu daha da kötüleştirir. Kandida enfeksiyonu özellikle ağızdan başka bir nedenle antibiyotik kullanımı sonrası veya uzun süren pişik durumlarında eklenen bir durumdur. Pratik olarak, iki günden uzun süren diaper dermatitte kandida enfeksiyonu da olaya eklenmiş kabul edilmelidir. Eğer mantar enfeksiyonu varsa, parlak kırmızı zeminde çok sayıda kırmızı veya sivilce benzeri kabarıklıklar tabloya eklenir. Diaper dermatit bebekte huzursuzluk, alt değişimi sırasında ağlama gibi bulgulara neden olabilir.
Tanı
Tanı klinik ile konulur. Ancak mantar enfeksiyonunun olup olmadığını anlayabilmek için o bölgeden kazıntı yöntemi ile örnek alınarak mikroskop altında inceleme yapmak gerekir.
Tedavi
Diaper dermatitin tedavisinin başarılı olabilmesi için öncelikle bazı genel önlemlere dikkat edilmelidir. Yapılan çalışmalarda, iyi emicilik özelliği olan hazır çocuk bezlerinin kullanımı ile daha az diaper dermatit görüldüğü bildirilmiştir. Ancak bu bezlerin kullanımı maddi açıdan yük getirebildiği için halen kumaş bez kullanımı oldukça yaygındır. Her iki durumda da, kumaş bez kullanımı durumunda daha da sık olmak kaydı ile bezlerin olabildiğince çabuk ve sık değiştirilmesi gerekmektedir. Bez değişimi sırasında bebeğin altını temizlemek için sadece ılık su kullanılmalıdır. Tahriş etmemek için bebeğin altı yumuşak bir biçimde silinmelidir. Tahrişi artıracağı için sabun veya parfümlü ıslak mendil kullanılmamalıdır. Aynı nedenle temizlik sonrası o bölge kurulanmalı ve kalın bir tabaka halinde, içeriğinde çinko oksit bulunan koruyucu pişik kremleri uygulanmalıdır. Bebekler havaya karışan pudra parçalarını nefes yoluyla soluyabileceği için talk pudrası kullanımından kaçınılmalıdır. Yukarıdaki önlemler yetersiz kaldığında, zayıf etkili %0,5 – 1 hidrokortizon içeren kremler 7-10 gün süreyle uygulanabilir. Ancak kortizonlu kremlerin yan etkileri bulunması nedeniyle mutlaka bir hekim kontrolünde kullanılmalıdır. Eğer kandida enfeksiyonu varsa, mantar kremleri 2-3 hafta süre ile uygulanabilir.
Seyir
Diaper dermatitin seyri, eğer önerilen tedaviler ve önlemler uygulanırsa oldukça iyidir.