Lenf Bezi Büyümesi Nedir?

Lenf Bezi Büyümesi (Baş Boyun Lenfadenopatileri) 

Lenf nodlarının (beze) büyümesi lenfadenopati ola­rak isimlendirilir. Lenfadenopati sık karşıla­şılan bir bulgudur. Lenfadenopatilerin ço­ğu iyi huyludur. Lenfadenopatiler enfeksi­yonların yanı sıra çeşitli kanserlerin seyrin­de de ortaya çıkar. Bu nedenle tanıda geç çok önemlidir.

Belirti ve Bulgular

Lenfadenopatinin büyüklüğü, yeri, süresi, eşlik eden bulgu ve belirtiler önemlidir. Bir cm. altında lenfadenopatinin önemli bir nedene bağlı olmadığı kabul edilir. Boyunda 1,5 cm üze­rindeki lenf nodları araştırılmalıdır. Kulak önündeki lenf nodları çoğunlukla enfeksiyona bağlıdır. Lenf nodu hacminin büyük olması kötü huylu hastalık olma olasılığını normal topluma göre 13 kat arttırır. Lenf nodunun ağrılı, hassas ve kızarık olması iltihabi bir olaya işaret eder. Verem ve kötü huylu hastalıklarda lenfadenopati hızlı büyüyüp kap­sül gerilimi yaratmadıkça ağrısızdır.

İki haf­tadan kısa süreli lenfadenopatiler çoğun­lukla enfeksiyona bağlıdır. İki haftadan uzun öyküde verem, Epstein Barr virusu (EBV) gi­bi viral enfeksiyonlar, AİDS, kanserler, ba­ğışıklık sistemini ilgilendiren hastalıklar dü­şünülür. Bir yılı aşan bir öyküde kötü has­talık olasılığı düşüktür. Mesleki öykü (zira­at ve tarımla uğraşanlarda), evde kedi kö­pek olması (toksoplazma, kedi tırmığı has­talığı vb), yolculuk, ailede verem öyküsü tanı için yol gösterici olabilir. Uzun süreli kullanılan ilaçlar lenfadenopatiye yol açabi­lir.

Ateş, kilo kaybı, gece terlemeleri gibi, bulgular kanserlerin belirtileri (özellikle LENFOMA) olabilir. Ateş ve yorgunluk viral enfeksiyonların seyrin­de de görülmektedir. Son günlerde geçiril­miş üst solunum yolu enfeksiyonları, döküntülü hastalıklar, diş ve dişeti rahatsızlık­ları lenfadenopatiye yol açmış olabilir. Bo­yun, çene altı ve kulak çevresi bölge lenf çoğu baş boyun enfeksiyonuna ikincildir. Uzun süreli boyun bölgesi lenfa-denopatilerde verem araştırılır. Ender gö­rülen nazofarenks (yutak) karsinomalarında ilk bul­gu boyun bölgesinde taş sertliğinde lenf olabilir. Hodgkin (Lenfoma türü) hastalarında tek bölge lenf nodu tutulumu olabilir. Koltuk altı lenfadenopatiler çoğu olguda enfeksi­yona ikincildir. Evde kedi besleniyorsa ke­di tırmığı hastalığı olabilir.

BCG aşısı da (verem aşısı) lenfadenite (lenf bezi iltihabı) neden olup, 4 yaşına hatta ender olarak 9-10 yaşma kadar sürebilir. Berabe­rinde deri döküntülerinin olması kızıl, kıza­mık, kızamıkçık gibi viral döküntülü enfek­siyonları düşündürürken deri altına kana­maların olması malign (kötü huylu) hastalıklar yönün­den araştırmayı gerektirir. Vakalarda fizik muayene ile karaciğer ve dalak büyüklüğü­ne bakılır. Hastaya yapılacak ilk tetkik periferik kan yayması (kan hücrelerinin şekil ve yapısını değerlendirmek için yapılan kan incelemesi) ve kan sayımıdır. Üst solu­num yolu enfeksiyonlarında ya da oro-farenks (ağız yutak) incelemesinde boğazda kızarıklık varsa boğaz kültürü alınır.

Daha önce anti­biyotik kullanmış, lenfadenopatisi uzun sü­redir devam eden hastalar ile; ailede verem öyküsü olan ya da malign bir hastalık kuş­kusunda akciğer grafisi çekilir. Ailede ve­rem öyküsü olanlar ile süreğen lenfadenopatilerde tüberkülin (PPD) deri testi yapı­lır. Süreğen lenfadenopatilerde EBV, CMV, HSV, HIV gibi etkenler araştırılır.

Ultrasonografi ve tomografi Hodgkin hastalığı gibi bir sistemik hastalık düşünüldüğünde, ya da boyunda bazı doğuştan kistlerin ayırıcı tanısına kullanılır.

Tedavi

Tedavi nedene yöneliktir. Kültür­de üretilen bakteriye karşı ya da verem, toksoplazma gibi gösterilmiş özgün ajanlar­da antibiyotik verilir. Derin boyun enfeksi­yonunda ya da enfekte kistlerin varlığında (enfekte kistik higroma, enfekte tiroglossal kist, enfekte brankial kleft kistlerinde) da antibiyotik başlanmalıdır. Muayene sonun­da eşlik eden bulgu yok ve neden buluna­madı ise 2 ya da 3 hafta gözlenir. Bazı mer­kezler bu arada da antibiyotik önermekte­dir. 2-3 haftalık gözlem sonunda lenf nodu yeniden değerlendirilir. Değerlendirmede boyutta artış varsa ileri incelemeler yapılır­ken aynı boyutta sebat ediyorsa bir 2-3 haf­ta daha izlenir. İzlem sonunda lenf nodu yi­ne aynı boyutta ise ileri araştırmalar yapılır. Lenf nodu kayboldu ise izlemden çıkarılır.