Enkoprezis İlaç Tedavisi

Enkoprezis Nedir?

Çocuğun kakasını tutma ve bı­rakma işlevini kontrol edebileceği yaşa gel­miş olmasına karşın, istemli ya da istem dı­şı olarak kakasını uygun olmayan yerlere bırakma olarak belirlenen bir bozukluktur.

Yaş ve Cinsiyet

Çocuk 4 yaşına kadar hiç kontrol geliştirmediyse birincil (primer) enkoprezis, en az bir yıl kontrol edebildikten sonra ka­kasını kaçırma başlamışsa ikincil (sekonder) enkopre­zis denir. Bu durumun en az üç ay süreyle ayda en az bir kez olması ve çocuğun tak­vim yaşının en az 4 olması gerekmektedir.

Enkoprezisin görülme biçimine göre kabızlık ve dışkı taşması ile giden ve gitmeyen şeklinde iki tipi tanımlanmıştır. Çocuklarda bu bozukluğun görülme oranı %1-3 olarak bildirilmiştir. 7-8 yaşlarında çocuklarda yapılan bir çalışmada enkoprezis görülme oranı %1,5, kız / erkek oranı 1/3 olarak bildiril­miştir. 10-12 yaşları arasındaki erkeklerde ayda en az birkez dışkı kaçırma oranı %1,3’e düşerken, aynı dönemdeki kızlarda bu oran %0,3’e düşmektedir. Ülkemizde yapılan bazı çalışmalarda enkoprezis görül­me oranının %4 olarak bildirilmiştir.

Risk Faktörleri

Enkoprezis kronik ve tek­rarlayan bir bozukluk olması nedeniyle ço­cuk ve aile için stres yaratan bir durum olup, sıklıkla tıbbi ve ruhsal belirtilerle iliş­kilidir.

Belirti ve Bulgular

Enkoprezisin %95 ka­bızlığa bağlı geliştiği ve kabızlığa bağlı dış­kı kaçırmanın, dışkının kalın barsağın son bölümünde birikerek taşması (retansif en­koprezis) şeklinde olabileceği gibi geride dışkı birikimi olmadan da (nonretansif en­koprezis) meydana gelebileceği bildirilmiş­tir. Diğer fizyolojik etkenler dış anal sfinkter kontrolünde bozukluk, psikojenik megakolondur.

Birincil enkoprezis genellikle yeterli tuvalet eğitimi verilememesi ya da bu eğitime yeterli yanıt alınamaması, ço­cuk ebeveyn arasında tuvalet eğitimi sıra­sında çatışmadan dolayı eğitimin uzamasın­dan kaynaklanmaktadır. Çocuğun stres ola­rak algılayabileceği önemli değişikler, ço­cuk ve aileyi etkileyen önemli yaşam olay­ları da ikincil enkoprezis nedenleri arasın­da sayılabilir.

Enkopretik çocuklarda yavaş dil gelişimi ve koordinasyon zayıflığı, zeka düzeyinde ge­rilik ve nörolojik bozukluklar da daha sık bildirilmiştir.

Ayırıcı Tanı

Enkoprezisin ayırıcı tanısında anorektal fonksiyon bozukları önemlidir. Rektum ya da anal bölge darlıkları, düz kas hastalıkları, doğuştan aganglionik megakolon (kalın bağırsağın sinir sisteminin do­ğuştan gelişmemesi) (Hirschsprung Hastalığı), endokrin nedenler gi­bi organik nedenlerin dışlanması gerek­mektedir. Ayırıcı tanı ve tedavinin planlan­masında Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bo­zukluğu, Karşı Gelme Bozukluğu, mental retardasyon, Davranım Bozukluğu, Yaygın Gelişimsel Bozukluklar, depresyon ve anksiyete bozukluğu gibi sıklıkla enkoprezisle birlikte görülen eş tanıları da göz önünde bulundurmalıdır.

Tedavi

Enkoprezisde en iyi yaklaşım; bi­yolojik, psikolojik ve sosyal etkenlerin etki­lerini değerlendirerek oluşturulur. Çocuk­larda enkoprezis belirtisi çok geniş bir grup psikolojik ve/veya biyolojik bozuk­lukların görünümü olarak karşımıza çıkabi­lir.

Klasik olarak kabızlığa bağlı dışkı kaçırma­nın tedavisinde çocuk ve ailenin eğitimi, ruhsal ve davranışsal yaklaşımlar, tuvalet eğitimi ve posalı diyet yer alır. Enkoprezise bağlı ailede gelişen gerginliğe yönelik ve çocuğun bağırsak fonksiyonlarının düzen­lenmesine yönelik çocuk ve anne babanın eğitimi yapılır. Tedavinin davranışçı kıs­mında anne babayla inatlaşmayı önlemek için hatırlatıcı ve ödüllendirici yöntemler, çocuğun gün içinde belli aralıklarla tuvale­te gitmesi ve tuvalete dışkılama başarıldığı zaman ödüllendirme önerilir. Gerek görül­düğünde dışkı yumuşatıcı ilaçlar (laksatifler) ya da lavmanlar eklenebilir. Enkoprezis tedavisinde imipramin, amitriptilin gibi trisiklik antidepresanların da yararlı olabile­ceğini bildiren çalışmalar vardır. Bazı ya­yınlarda tedaviye dirençli olgularda davra­nış düzenleme programlarına ek olarak ço­cuğun anal sfinkterinin farkında olmasını ve sfinkter gücünün arttırılmasını sağlayan

Basınç Biofeedback Yöntemi’nin uygulan­masının anorektal işlevini ve yaşam kalite­sini anlamlı olarak düzelttiği bildirilmiştir. Enkoprezisi olan hastaların tuvalet eğitimi, davranış terapisi, farmakolojik ve fizyopatolojiye yönelik yaklaşımlara %80 yanıt ver­diği bildirilmiştir.

Yorum yapın