- Karaciğer Yağlanması Nedir ?
- Karaciğer Yağlanması Nedenleri ?
- Karaciğer Yağlanması Belirtileri ve Tedavisi
Karaciğer yağlanması denilebilmesi için karaciğerin ağırlığının %5’ini geçen miktarlarda karaciğer hücreleri içerisinde yağ birikmesidir. Klinikte yalnızca karaciğer yağlanmasından (steatoz), iltihabın eşlik ettiği karaciğer yağlanmasına kadar (NASH) değişen bir dağılım gözlenebilir.
Yaş:Her yaş grubunda görülebilir.
Cinsiyet: Çoğunlukla kadınlarda görülür.
Risk Faktörleri
Yağlı karaciğerin (steatoz) en önemli nedenlerinden biri alkol kullanımıdır. Diğer nedenler ise metabolik sendrom (tip 2 DM, şişmanlık ve/veya hipertrigliseridemisi olan bireylerde görülen klinik durum) bazı ilaçlar (valproik asit, tetrasiklin, salisilat, kortikosteroidler vb.), doğuştan metabolik hastalıklar (galaktozemi, glikojen depo hastalıkları, homosistenüri, tirozinemi) ve yetersiz beslenmedir. Çocuklarda Reye Sendromunda, bazı hamilelerde ise çok nadir olarak aniden gelişebilir.
Belirti ve Bulgular
Yağlı karaciğer çoğunlukla belirti vermez. Non alkolik steatohepatit siroza ilerlediğinde karında sıvı toplanması, sarılık, ateş gibi belirtiler ve bulgular görülebilir. Hamilelikle ilişkili yağlı karaciğeri olan bireylerde bulantı, kusma, iştah kaybı ve karın ağrısı gibi belirtiler vardır. Doktor hastayı muayene ettiğinde saptadığı en sık bulgu karaciğer büyümesidir (hepatomegali). Alkol kullanan hastalarda kas erimesi saptanabilir. İlaca bağlı ani gelişen karaciğer yağlanmaları; karaciğer yetmezliği bulgularına götürebilir.
Tanı
Hekim muayenesinde karaciğerde büyüme saptadığında yağlı karaciğerden şüphelenir ve tanısını doğrulamak ve diğer olası karaciğer büyütücü hastalıkları da gözden geçirmek için kan testleri (karaciğer fonksiyon testleri, KCFT, GGT, AST, ALT) ve ultrasonografi gibi görüntüleme yöntemleri isteyebilir.
Tanıda en önemli nokta yağlı karaciğeri, nonalkolik steatohepatitten ayırmaktır. Çünkü yağlı karaciğer daha masum bir durumken, NASH siroza ilerleyebilir. Bunun ayırımını sağlayan tek yöntem karaciğer biyopsisidir (karaciğerden küçük bir parça alınarak mikroskop altında incelenmesi).
Tedavi
Yağlı karaciğer tedavisinin amacı etken nedeni ortadan kaldırmak ya da tedavi etmektir. Alkolün ya da karaciğer yağlanması yapan ilaçların kesilmesiyle karaciğer tamamen normale dönebilir. NASH de henüz kesinleşmiş bir tedavi şekli yoktur, araştırmalar devam etmektedir. Ancak yağ ve kolesterolden fakir, zayıflatıcı diyet, düzenli egzersizler (haftada en az 3 gün en az 30 dakika yürüme veya yüzme gibi), E vitamini, şişman hastalarda orlistat gibi zayıflatıcı ilaçlar, metformin ve roziglitazon gibi şeker hastalığı ve metabolik sendromda kullanılan ilaçlar fayda sağlayabilir.
Seyir
Steatoz iyi huylu bir durum olup; karaciğerde daha ileri bir harabiyete sebep olmaz. NASH hastalarının %15-20’sinde fibrozis (karaciğer dokusunda sirozun öncül değişikliğidir) veya siroz bulunur. Fibrozisi olan hastaların %30’unda 10 yıl içinde siroz gelişir. Bazı hastalarda ise ilaçla oluşan yağlı karaciğer hızla ölüme neden olabilir.